• Asitte Çözünmeyen Külün Tayini  TS 1566 ISO 1577
• Çayda Kuru Madde Miktarının Tayini  ISO 1572 TS 1561
• Çayda Rutubet Miktarının Tayini  ISO 15732 TS 1562
• Çayda Sudaki Ekstraktın Tayini ISO 1574  TS 1563 - Eski Metot -
• Çayda Sudaki Ekstraktın Tayini  TS ISO 9768
• Duyu İle Muayene (Tadım)
  
• Mamul Çayda Selüloz Tayini  ISO5498  TS 6932
• Siyah Çayda TF Tayini
  
• Spektrofotometrik Yöntem İle Kafein Tayini
  
• Suda Eriyen Külde Alkalilik Tayini ISO 1578  TS 1567
  
• Suda Çözünen ve Çözünmeyen Kül Tayini  ISO 1576  TS 1565
• Toplam Kül Tayini  ISO 1575  TS 1564
• Toplam Toz Çay Tayini

ÇAYDA KURU MADDE MİKTARININ TAYİNİ -  ISO 1572 TS 1561  

Numune çay, 0.5 mm gözenekli elekten (30 numaralı elek) tamamıyla geçecek şekilde öğütülür.

Darası alınmış temiz bir tartı kabı (porselen kapsül) içinde hassas terazide en fazla 1mg. hata ile 5gr. çay numunesi tartılır

Tartımı yapılan porselen kapsül içerisindeki çaylar etüvde 103± 20Cde 6 saat bekletilir.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan porselen kapsül desikatöre konularak bir müddet soğuması beklenir. Daha sonra kapsül hassas terazide tartılır. Tekrar etüvde 1 saat tutulur, desikatörde soğutulur ve tartılır. Gerektiğinde bu işlemler birbiri ardına, iki tartı rasındaki fark 0,005 g'ı aşmayıncaya kadar tartılır.

Aynı numune üzerinde iki tayin yapılır.

Genellikle kurutma dolabında 103± 20Cde 16 saatlik bir tek kurutma süresi eşdeğer sonuçları verir. Fakat bunun özel her duruma uygulanması analizcinin sorumluluğu altındadır.

ÇAYDA RUTUBET MİKTARININ TAYİNİ -  ISO 15732 TS 1562  

Çaydan numune TS 1568'e göre alınır.

Tartı kabı 1 saat süre ile 103± 20Cde etüvde tuttulur. Desikatörde soğutulur ve 0,001 g hassasiyetle tartılır.

Alınan çay numunesi TS 1561'e göre hazırlanır.

Hazırlanmış numuneden 5 g, 0,001 g hassasiyetle tartı kabı içersinde tartılır.

Tartımı yapılan kap içerisindeki çaylar etüvde 103± 20Cde 6 saat bekletilir.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan kap desikatöre konularak bir müddet soğuması beklenir. Daha sonra kapsül hassas terazide tartılır. Tekrar etüvde 1 saat tutulur, desikatörde soğutulur ve tartılır. Gerektiğinde bu işlemler birbiri ardına, iki tartı rasındaki fark 0,005 g'ı aşmayıncaya kadar tartılır.

Aynı numune üzerinde iki tayin yapılır.

Genellikle kurutma dolabında 103± 20Cde 16 saatlik bir tek kurutma süresi eşdeğer sonuçları verir. Fakat bunun özel her duruma uygulanması analizcinin sorumluluğu altındadır.

ÇAYDA SUDAKİ EKSTRAKTIN TAYİNİ -   ISO 1574  TS 1563  "Eski  Metot"

200ml kaynar saf su mezür yardımıyla kaynatma balonuna dökülür ve bu balon geri soğutucu altında elektro termal ısıtıcıda 1 saat kaynatılır. Balon arada sırada çalkalanarak homojen bir kaynama sağlanır. Kaynama işlemi bittikten hemen sonra balon alınarak oda sıcaklığına gelinceye kadar soğuması beklenir.Daha sonra bu karışım huni yardımıyla 500ml'lik balon jojeye aktarılır ve posa ile birlikte saf suyla 500ml'ye tamamlanır. Yine huni yardımıyla kuru filtre kağıdından süzülerek posa ile çay likörü birbirinden ayrılır. Burada posanın liköre geçmemesine ve likörün tozsuz olmasına dikkat edilmelidir.

Çay süzüntüsünden 50ml'lik pipet yardımıyla 50ml. alınıp darası daha önce belirlenmiş olan 50ml'lik behere konulur,etüvde 1030 C de 16 saat kurutulur.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan beher desikatöre konularak soğuması beklenir. Daha sonra, yeterince soğuyan beher alınarak hassas terazide tartılır. 

ÇAYDA SUDAKİ EKSTRAKTIN TAYİNİ - TS ISO 9768

İŞLEM

Önceden hazırlanmış gözenekli kapsül içersinde vakum eşliğinde süzülür.Balon içersinde numune kalmayacak şekilde birkaç kez damıtık su ile yıkanır ve çözünmeyen kısım tamamiyle gözenekli kapsül içerisine alınır.Son olarak kalıntı 200ml sıcak damıtık su ile yıkanır. Kalıntının bir pompa veya emme vazifesi görecek bir başka ciha yardımıyla suyu alınır.

Gözenekli kapsül ve içersindekiler 103 °C'de ayarlı etüv içersinde 16 saat tutulmak suretiyle kurutulur.Daha sonra desikatörde soğutulur ve 0.001g hassasiyetle tartım işlemi yapılır.

MAMUL ÇAYDA  SELÜLOZ TAYİNİ -  ISO 5498  TS 6932

• Numune çay, 1 mm gözenekli elekten tamamen geçebilecek şekilde öğütülür. Öğütülüp hazırlanan bu çay numunesinin önce rutubeti tespit edilir.
• Öğütülmüş çay numunesinden 3 gr. alınıp, 500 ml’lik. kaynatma balonuna konularak üzerine mezür yardımıyla 200 ml sıcak H2SO4 çözeltisi ilave edilir ve geri soğutucu altında elektro termal ısıtıcıda 30 dakika süre ile kaynatılır. Arada sırada balon evirip çevrilerek içerisine konmuş olan çayın iyice kaynaması sağlanır.
• Balonda sıvı ile temasını kesmiş materyal kalmamasına dikkat edilir.
• Kaynama tamamlandıktan sonra; vakum pompasına bağlanmış olan go °Ch krozesinin dibine az miktarda cam pamuk yerleştirilerek, balonun içindeki çözelti bu düzenekte süzülür. Kaynatma balonu her defasında 50 ml sıcak saf su kullanılarak 3 kez yıkanır ve  süzülür.
• Bu süzme işleminin ardından vakum pompasına bağlanmış go °Ch krozesi içerisindeki cam pamuk  ve üzerindeki çay  kalıntıları dikkatlice  go °Ch  krozesinden   alınarak balonda kalan kalıntıya ilave edilir.
• Daha sonra balona 200 ml sıcak sodyumhidroksit ( NaOH ) çözeltisi ilave edilir ve tam 30 dakika süre ile kaynatılır. Kaynamadan sonra  bir önceki işlemde süzdüğümüz  go °Ch  krozesinde ( ikinci süzme go °Ch krozesine süzmeyi kolaylaştırmak için iri tanecikli kum eklenir)   süzme işlemi yapılır. Balon yine 3 kez 50’şer ml sıcak saf su ile ve sonra bir kez de alkolle çalkalanarak yıkama yapılır. 
• Balondaki tüm kalıntının   go °Ch  krozesine aktarılması sağlanır.
• Go °Ch  krozesi muhtevası etüvde 103 °C 'de sabit tartıma gelinceye kadar kurutulduktan sonra desikatörde soğutulur ve analitik terazide tartılır. (M2)
• Kurutmadan sonra go °Ch  krozesi muhtevası mufle fırında 550 0C +,- 25 0C  de sabit kütle elde edilinceye kadar yakılır. Desikatörde soğumaya bırakılır  0,5 mg hassasiyetle tartılır.  (M3) .

                                   (M2 - M3)
           % Selüloz = ---------------x100
                                       M1

          M1 : Numunenin Ağırlığı x Kuru Madde (100 -Rutubet)
          M2 : Porselen Kapsül + Kalıntı (etüvde kurutulduktan sonra tartılan ağırlık
          M3 : Porselen Kapsül gr,(en son yapılan yakma işleminden sonraki ağırlık)

• 0.25 N H2SO4 Çözeltisi:Yoğunluğu 1,84 gr / cm3 olan % 98'lik H2SO4 çözeltinden 6,8  ml alınıp 1000 ml saf suyla karıştırılır.
• 0.3 M NaOH Çözeltisi:  12,5  gr NaOH alınır ve 1000 ml saf su eklenerek karıştırılır.

TOPLAM KÜL TAYİNİ -  ISO 1575  TS 1564

ASİTTE ÇÖZÜNMEYEN KÜLÜN TAYİNİ -  TS 1566 ISO 1577

Bu işlemler, arka arkaya yapılan iki tartım sonucu arasındaki fark 0,001 g aşmayıncaya kadar gerekirse tekrarlanır. Elde edilen en kütle değeri kaydedilir. 

                                      100 x Asitte erimeyen kül
%Asitte Erimeyen Kül =    -----------------------------------
                                             Kuru madde

Asitte erimeyen kül: ( Krozenin darası + numune ) - Krozenin darası
Kuru madde : (Toplam kül başlangıcındaki numunenin ağırlığı) x (% Kuru madde)

---

SUDA ERİYEN KÜLDE ALKALİLİK TAYİNİ -  ISO 1578  TS 1567

---

Gerekli Olan Malzemeler : Saf Su Cihazı - Ölçülü Beher - HCL Çözeltisi 0,1 N Ayarlı - Metiloranj İndikatör Çözeltisi, 0,5 gr/l'lik - 500 ml.'lik Balon Joje ' 10 ml'lik Pipet - Manyetik Çalkalayıcı - Otomatik Büret-  Hassas Terazi
 

Suda çözünen kül tayininden elde edilen süzüntü soğumaya bırakılır.  Ölçülü beher içerisinde bulunan süzüntü soğuyunca içerisine indikatör olarak birkaç damla metil oranj* çözeltisi ilave edilir. Otomatik büret ve manyetik karıştırıcı yardımıyla bu karışım 0.1 N HCL* çözeltisi ile titre edilir. Süzüntünün rengi pembe oluncaya kadar titre işlemine devam edilir. · Titre işleminde sarfedilen HCL miktarı kaydedilir. *Metil Oranj Çözeltisi : 0.05 gr. metil oranj saf su ile 100ml'ye tamamlanır.   ·  *0.1 N HCL Çözeltisi : HCL çözeltisinden pipet yardımıyla 4.1ml alınır ve saf su ile 500ml'ye tamamlanır.

Öğütülmüş numunede, kuru madde esası üzerinden, suda çözünen külün alkaliliği potasyumhidroksitin ağırlıkça yüzdesi olarak;

56  x   V  Kül Alkalinitesi (KOH) =       -------------------------                                             M0 x Kuru Madde

V : Sarf edilen HCL miktarı (ml) Kuru Madde: 100-Rutubet  M0 : Deney numunesinin ağırlığı

---

SUDA ÇÖZÜNEN VE ÇÖZÜNMEYEN KÜL  TAYİNİ - ISO 1576  TS 1565

---

Gerekli Olan Malzemeler : Saf Su Cihazı - Ölçülü Beher - Pipet - Hot Plate - Filtre Kağıdı - Huni - Porselen Kroze - Mufle Fırın - Desikatör - Hassas Terazi.

Toplam Kül Ağırlığı : (Kroze darası + numune) - Kroze darası
Suda Çözünmeyen Kül Ağırlığı: (Kroze darası+numune) - Kroze darası
Suda Çözünen Kül : 100 - Suda Çözünmeyen Kül

SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEM İLE KAFEİN TAYİNİ

• Su ekstraktı tayini yapılır. Süzüntüden  pipet yardımıyla 10 ml alınarak ayırma hunisine konulur. Üzerine pipetle 0.5ml amonyak ilave edilerek hafifçe elde çalkalanır.
• Tekrar bu karışıma pipet vasıtasıyla 10 ml kloroform ilave edilir ve elde 1-2 dakika daha çalkalanır (Çalkalama işlemi sonucunda kloroformun ayırma hunisinin alt kısmına çöktüğü görülecektir).
• Daha sonra 50 ml’lik balon jojenin üzerine huni ile birlikte cam pamuk yerleştirilir. Ayırma hunisinin alt kısmında kalan kloroform cam pamuktan süzülerek bu balon joje içerisine akıtılır. (Sadece alt kısımdaki kloroformun akıtılmasına dikkat edilmelidir.)
• Tekrar ayırma hunisine pipetle 10 ml kloroform konularak 1-2 dakika hafifçe çalkalanır. Ayırma hunisinin alt kısmında kalan kloroform yine cam pamuktan süzülerek balon jojeye aktarılır.
• Balon joje kloroform ile 50 ml’ ye tamamlanır. Bu balon jojeden alınan numune ile 276 nm dalga boyunda  spektrofotometrede ölçüm yapılır.

 SİYAH ÇAYDA TF TAYİNİ

                                                         47.9
% TF ( Mmol / gr ) = E (625) x --------------------
                                                 Kuru madde / 100

TOPLAM TOZ ÇAY  TAYİNİ 

DUYU İLE MUAYENE (Tadım)