Hafızayı diri tutmanın incelikleri
Unutmak! Hangimizin
başına gelmiyor ki... Stres altında çalışan herkes mutlaka zaman zaman
unutkanlık yaşıyor. Ancak bu sorunu bazı küçük alıştırmalarla gidermek mümkün.
Bu çok doğal bir olay. Fakat çoğumuz, böyle durumları belirgin yaşadığında,
hemen, ‘Acaba hafızamda bir sorun mu var?’ endişesine kapılıyor. Oysa gerçek
olan, bazı ender rahatsızlıklar dışında, unutkanlığın yaşanılan günlük
stresten kaynaklandığı.
Uzmanlar, aşağıdaki 10 değişik alıştırmanın, çeşitli zamanlarda ve çeşitli
ortamlarda uygulanabileceğini, düzenli yapıldığında ise çok güzel sonuçlar
alınabileceğini belirtiyor...
Ters El Alıştırması
Sağ elinizi kullanıyorsanız, biraz da sol elinizi çalıştırmaya başlayın.
Saçlarınızı sol elinizle tarayın veya çayınızı kaşıkla alışık olduğunuz yönün
tersine karıştırın. Kalemi ters elinizle tutun. Biraz üreticiliğinizi kullanın
ve daha neleri tersten yapabileceğinizi bulun. Tabii bulduklarınızı da hemen
deneyin. Sonuç olarak, rutin alışkanlıklarınızı kırar ve beyninizin
kullanmadığınız diğer yarısını da harekete geçirmiş olursunuz.
Çocuk Oyunu Alıştırması
İşe veya alışverişe giderken, tıpkı bir çocuk gibi merak içinde bütün
duyularınızı harekete geçirin. Bakın, dokunun, dinleyin, koklayın. Çiçek açan
ağacın kokusunu keşfetmeye çalışın. Fırında satılan taze ekmeklerin kokularını
algılamaya çalışın. Yürüdüğünüz zeminin özelliklerini hissedin. Caddede
duyduğunuz sesleri ayrıştırın. Yanınızdan geçen insanların tek tek
konuşmalarını dinleyin. Evinizde gözlerinizi kapatarak bir yerlere ulaşmaya
çalışın. Kısacası, duyularınızı alışık olmadığınız tarzda kullanın. Bu şekilde
çok ender yaptığınız bağlantıları canlandırır, beyninizin kapasitesini
arttırırsınız. Eğer bu yaptıklarınızdan zevk alır ve insan veya olayları
detaylı algılamayı sürdürürseniz, hafızanız her zaman canlı kalmaya devam
eder. Duyu organlarınızın ne kadar fazlasını kullanırsanız, unutmak
istemedikleriniz o kadar sağlam kalır.
Harf Alıştırması
Elinize bir gazete ve bir fosforlu kalem alın. Sırasıyla paragrafları okuyun
ve çift yazılmış harflerin üzerini çizin. Örneğin, çift ‘t’ ve ‘m’lerin
üzerini işaretleyin. Bir sonraki aşamada, kelime içinde birden fazla geçen
harflerin üzerini çizin. Alıştırmayı yaparken, kelimelerin üzerinde fazla
düşünmeyin ve hemen işaretleyin. Böylelikle konsantrasyon gücünüzün ne kadar
uyarıldığını hemen hissedeceksiniz. Başarılı olma isteğiniz ve aldığınız zevk
zihnin canlanmasını arttırır.
Polisiye Alıştırması
‘Dün akşam şu saatte ne yaptım, neredeydim, iki saat önce ne yaptım?’ gibi,
genellikle polisiye romanlarında veya filmlerinde sorulan soruları kendinize
yöneltin. Ve tabii cevaplamayı da unutmayın. Bu alıştırma sonucunda
yaptıklarınıza karşı dikkatinizi geliştirebilirsiniz. Ayrıca kısa hafızanızı
da harekete geçirmiş olursunuz.
Yürüyüş Alıştırması
Asker yürüyüşü gibi olduğunuz yerde hareket edin. Sol bacağınızı her
kaldırdığınızda, önce sağ elinizle, sonra sol elinizle dizinize dokunun. Bu
esnada o kadar esnek hareket edin ki, bacağınızı indirirken, kolunuz başınızın
üzerine gelecek kadar yükselmeli. Bu hareketleri birkaç kez tekrarlayın. Bunu
yaparken sadece kan dolaşımınız hızlanmaz, aynı zamanda koordinasyon
yeteneğiniz de artar. Böyle çaprazlama hareketlerle beyninizin her iki
tarafını kullanmış olursunuz.
Ressam Alıştırması
Burnunuzun ucunda bir fırça olduğunu hayal edin. Bununla havaya en sevdiğiniz
renkte yatay bir sekiz çizin. Bu hareketi gevşek ve dengeli yapın. Kendinizi
‘Leonardo da Vinci’ veya sevdiğiniz bir başka ressamın yerine koyun. Bu çizim
hareketleri, yorgun zihninizi hemen canlandırır. Aynı zamanda beyni bloke eden
stresi etkili biçimde yok eder.
Ajan Alıştırması
Bu alıştırmayı daha çok sokakta yapacaksınız. Çevrenizde bulunan arabaların
plakalarına bakın ve plakadaki harflerden kelimeler, hatta cümleler türetmeye
çalışın. Böylece, sadece sıkışık trafiğin eğlenerek çabuk geçmesini sağlamaz,
aynı zamanda kelime hazinenizi geliştirir ve beyninizi canlandırırsınız. Bu
alıştırma, acil plaka ezberlemeniz gerektiği durumlarda çok işinize
yarayabilir.
Resim alıştırması
Bu alıştırmayla alışveriş listelerini çok kolay ezberleyebilir, hafızanızı
güçlendirebilirsiniz. Bunun için kalem kağıt alın ve kağıdın üzerine bir tane
mum, bir kuğu, üç kollu bir kaktüs, üç yapraklı bir yonca, beş parmaklı bir
el, hortumunu yukarı kaldırmış bir fil, sola dalgalanan bir bayrak, saatli bir
yumurta, sapının üzerinde duran bir pipo, davul yanında duran bir adam, iki
deniz feneri ve bir saat çizin. Her resim bir sayıyı sembolize ediyor.
Ardından sembolleri sayılara göre ezberleyin. Örneğin, mum biri, kuğu ikiyi,
kaktüs üçü ifade ediyor. Bu sıralamaya hakim olduğunuzda, sembollere aklınızda
tutmanız gereken bir listeyi koyabilirsiniz. Eğer bu bir alışveriş listesiyse,
mumun süt şişesinin üzerinde durduğunu, kuğunun boynunda portakal filesinin
asılı olduğunu hayal edebilirsiniz. Bu alıştırmayla, zihninizde listeler
oluşturmayı daha kolay başarırsınız.
Otobiyografi Alıştırması
Düşünün ki hayat hikayenizi tekrar yazmanız gerekiyor. Burada, işe gittiğiniz
ilkokuldan başlayabilirsiniz. Bunun için en yakın arkadaşınızın kim, tipinin
nasıl olduğunu hatırlamanız gerekiyor. Tabii sınıfınızın düzenini, görüntüsünü
de. Ayrıca sınıfınızın penceresinden neler göründüğünüzü de hayalinizde
canlandırmaya çalışın. Bu alıştırmayla, kişilerle ilgili hafızanızı harekete
geçirirsiniz.
Hipnoz Alıştırması
Özellikle stresli anlarınızda veya kaygıya kapıldığınızda olumlu kelimelerden
destek almaya bakın. Bunlarla olumsuz düşüncelerinizi yok eder, hedeflerinize
daha kolay ulaşmanızı sağlarsınız. Eğer önemli bir görüşmeden önce,
hafızanızın sizi yarı yolda bırakacağından korkuyorsanız, her gün gözlerinizi
kapatarak kendi kendinize tekrarlayacağınız bir cümle belirleyin. Örneğin,
‘Benim için gerekli olan her şeyi biliyorum ve çok sakinim’ cümlesini
tekrarlayabilirsiniz. Bu alıştırmada önemli olan, bunu her gün uygulamanız.
En çok neleri unuturuz ?
* Adlar,
* Rakamlar ve tarihler,
* İstenmeyen şeyler,
* Zor öğrenilmiş, tam olarak kavranmamış konular,
* İnançlarımıza ve ön yargılarımıza ters düşen (garip) gerçekler,
* Kısa sürede ve zorla öğrenmek zorunda kaldıklarımız,
* Başarısızlıklarımız,
* Öğrenmeye çalışmadan rasgele edindiğimiz bilgiler,
* Öğrendikten sonra üzerinde yeterince düşünmediğimiz konular,
* Yorgun, hasta, isteksiz ve sıkıntılı anlarımızda öğrenmeye çalıştığımız
bilgiler,
* Uzunca bir sürede çalışarak, ara vermeden öğrenilenler,
* Anlayamadığımız, bize "anlamsız" gelen şeyler
UNUTMA
Başarmak için unutmayı unutmalısınız !
Kuvvetli hafıza için 10 öneri
Kim güçlü bir hafıza istemez ki! Aslında hafızamızı güçlendirmek biraz da
bizim elimizde. Uzmanlar bunun için uygulaması basit önerileri sıralıyor
İngiltere’de Guy’s Hastanesi ve Kings College Üniversitesi doktorları,
beynin egzersiz, vitamin ve mineral içeren besin maddelerin ihtiyacı olduğuna
dikkat çekerek, hafızayı kuvvetlendirmenin 10 yolunu şöyle sıraladı:
1. Soya: Soyadaki doğal östrojen hafızayı hem kuvvetlendiriyor hem
kıvraklaştırıyor.
2. Hafıza mineralleri: Vücutta demir ve çinko azlığı, belleği zayıflatıyor,
çünkü azalan hemoglobin nedeniyle beyne yeterince oksijen taşınmıyor.
3. Kahve: Kafein zihin performansını, hafıza ve konsantrasyonu artırıyor.
4. Zihin egzersizi: Zihnini aktif tutanlarda bellek daha kuvvetli.
5. Vücut egzersizi: Haftada üç kez yarım saatlik egzersiz, hafızayı zayıflatan
stresi azaltıyor.
6. Sakız çiğnemek: Sakız çiğnerken beynin ‘hippocampus’ bölümü daha iyi
çalışıyor.
7. Biloba: Aynı adlı ağaçtan elde edilen madde, damarları açıp beyne daha
fazla oksijen taşıyor.
8. Yağlı balık eti: Haftada üç kez yağlı balık veya üç gün 330 mg. balık yağı
hapı, hafızayı güçlendirecek ‘Omega 3’ yağ asitlerini almanız için yeterli.
9. Adaçayı: Zihin yorgunluğu için en iyi çare. Adaçayı familyasından limonun
yağından elde edilen esansın da konsantrasyonu arttırdığı keşfedilmiş.
10. B vitamini: Beyni serbest radikallerden koruyup beyne daha fazla oksijen
gelmesini sağladığı için Niacin, B3, B13 vitaminleri bellek için çok önemli.
Verimli Çalışmayı Engelleyen Tuzaklar.
(Lütfen azaltmaya çalışın!)
* Gözlerini yapamadıklarınıza çevirmek
* Müzik eşliğinde çalışmak
* Zorlanılan derslerin dışlanması,
* Aşırı kaygı (güvensizlik)
* Yatarak (uzanarak) çalışmak,
* Çalışma anında hayallere dalmak,
* Çalışma anında hayallere dalmak,
* Uzayıp giden telefon konuşmaları yapmak,
* Motivasyon noksanlığı, İsteksizlik.
* Günlük ayrıntılara boğulmak,
* Çalışmayı tamamlamadan bırakmak,
* Amaçların özelliklerin belirlenmesi,
* Arkadaşlara "hayır! Diyememek,
* Televizyona takılıp kalmak,
* Dersler, konular hakkında yetersiz bilgi sahibi olmak,
* Düzenli tekrarlar yapmamak
* Plansız programsız çalışmak,
* Kendinizi başkalarıyla kıyaslamak,
* Zamanı denetleyememek,
* Çevrenizin sizden beklentilerinin yüksek olması,
* Sınav bilgi ve tekniklerini yeterince bilmemek,
* Çalışma anında uygun dinlenme aralıklarını vermemek,
* Yanlışlardan ders almamak, noksanları gidermemek,
* Çözümlenemeyen ailevi veya kişisel sorunlar içinde boğulmak,
* Fazla dış açık olmak,
Boşa geçen zaman
geleceğinizdir...
