Nabız Nedir,Tıp alanında ve özellikle kardiyoloji ünitelerinde sıklıkla kullanılan nabız, kısaca açıklanması gerekilirse kalp atışı denilebilir. Kalp insan bedeni içerisinde çalışır vaziyetteyken devamlı kasılır. Bu kasılmalar sırasında ise damarlara basınç uygulanır. Kalbin kasılırken damarlara uyguladığı bu basınca da kalp atışı yani nabız denilmektedir.

Kalp dakika içerisinde yaklaşık olarak 60 ila 80 arasında kasılmaktadır. Bu kasılmalar, damarlara uygulanan basınç ile eşdeğer sayıdadır. Dakika da sayılan kasılmalar veya basınç sayısına nabız adı verilmektedir. Nabız sayımları kalp atış hızının sayısını gösterir. Vücut üzerinde sadece iki bölgeden nabız ölçümü yapılır. Bunlardan en fazla bilinen ve uygulanan bileğe iki parmak ile bastırılarak sayılan nabız. Diğer bir nabız sayım bölgesi ise boyundur. Boyun üzerinde yapılabilen nabız sayımı, gırtlağın 2 yanında bulunan atardamara iki tane parmağın bastırılması sonucunda öğrenilir.

Nabız sayıları kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Örneğin gençlerde ya da çocuklarda nabız daha yüksek seviyede ölçülmektedir. Egzersizler, efor harcama, heyecan gibi durumlarda nabız atım sayısı artış göstermektedir. Böbrek üstü bezlerinin salgıladığı adrenalin hormonu nedeniyle de nabız sayısı yükseklik gösterebilmektedir. 

Nabız Nasıl Ölçülür

Tıp alanında sıklıkla kullanılan nabız ölçme terimine kısacası kalp atışı denilmektedir. Kalp özellikle insanların vücudunda çalışırken devamlı olarak kasılır ve bu şekilde damarlara basınç uygulamaktadır. Özellikle kalbin damarlar uyguladığı basınca kalp atışı denilir. Kalp yaklaşık olarak dakikada 60-80 arasında kasılma işlemi yapmaktadır. Çünkü meydana gelen bu kasılmalar basınç ile eşdeğerde tutulmaktadır. Bir dakikada kalbin yapmış olduğu kasılma ya da basınca nabız ismi verilmektedir. Nabız ölçümleri çoğunlukla kalbin atış sayısını göstermektedir, insanların vücudunda yalnızca iki yerden nabzın ölçümü alınabilmektedir.

Nabız Ölçümü Nerelerden Yapılır, nabız ölçümünde en yağın olarak bilinen ve kullanılan yöntem bileğe orta iki parmak ile bastırılarak yapılan nabız ölçümüdür. Nabız ölçümünde kullanılan bu yöntem kişilerin almış olduğu ilk yardım ve sağlık dersleri ve tv dizilerinde sıklıkla gösterildiği için toplumdaki herkes tarafından bilinmektedir. Başka bir nabız ölçme tekniği ise boyun bölgesidir. Kişinin boyun bölgesinden yapılan nabız ölçümü için gırtlağın her iki tarafında mevcut olan atardamara orta iki parmak ile bastırılarak kolaylıkla ölçülebilir. Sağlıklı olan bir kişide nabız artışı genellikle 70-80 arasında değişebilmektedir. Özellikle nabzın ölçülmesinde etkili olan vuruşlar çoğunlukla yumuşak ve dolgun bir haldedir. Bunun için nabız vuruşları, belli aralıklar ile devam etmektedir. Kişilerin nabız vuruşları bazen artarken bazen de azalabilir. Çoğunlukla kişi nefes aldığında nabız vuruşu artarken, nefes verme işleminde ise, nabız vuruşları azalmaktadır. Eğer kişinin nabzı ölçüldüğü zaman hızlı bir şekilde atıyorsa, bunun sebebi kalbin hızlı bir şekilde atmaya başlamasıdır.

Nabız Çeşitleri

• Alternan Nabız; Kalp yetmezliğinin en önemli bir bulgusudur.
• Kalp vuruşu esnasında bir kuvvetli, bir zayıf olması halidir.
• Sıçrayıcı Nabız; Aort kapağı yetmezliğinde ortaya çıkan nabız tipidir.
• Nabız hızı güçlüdür, fakat çabuk kaybolur.
• Çentikli Nabız; Aort kapağının kapanması sonucunda görülür.
• Bu nabzın inen kolu daha yavaştır ve keskin bir çentik oluşur.
• Filiform Nabız; İç veya dış kanamalar halinde kalp yetmezliğinde görülür.
• Ayrıca çok hızlı ve şiddeti düşük olan bir nabızdır.

Nabız Ve Tansiyon

Tansiyon ise vücut içerisindeki atardamar sisteminin bütününde hissedilen kan basıncıdır. Tansiyon konusunda açıklanması gereken 2 ana terim vardır. Bunlardan birincisi ''Büyük Tansiyon'' dediğimiz kalbin kasılıp, içindeki kanı atardamar sistemine pompaladığı zaman oluşan basınç, diğeri ise ''Küçük Tansiyon'' dediğimiz kalp gevşediği zaman oluşan kan basıncıdır. Akciğer damarları içerisinde oluşan tansiyona ise ''Pulmoner Tansiyon'' denilmektedir. Toplar damarlar içerisinde oluşan tansiyona da ''Venöz Tansiyon'' adını alır.

Kalp krizinde nabız kaç olur

İlk önce nabız yükselir. Kriz sonrasında kişinin normal nabız atımından daha aşağıya düşebilir. Nabız bildiğimiz üzere, kalbin dakikada kaç sefer vücuda kan pompaladığının göstergesidir. Kriz esnasında kalp "iskemi" dediğimiz sürece girer. Kas titrasyon hareketi yapar. Bu durum nabzı yüksek gösterir. Kalp krizinde nabız, bazı hastalarda dakikada 150 atıma kadar çıkabilir. Fakat bu durum tıp literatüründe genelleme yapılabilecek bir durum değildir. Çünkü her hastanın metabolik faaliyeti aynı değildir.

Kalp krizinde nabız, bazı hastalarda sabit kalabildiği gibi, bazı hastalarda da düşük nabız gözlemlenebilmektedir. Bu tip durumlarda yani kalp krizinde nabız ölçülmesi gereken durumlarda en sağlıklı veriyi EKG cihazlarından alabiliriz. Hatta en uygun müdahale, hastanın Uzman bir sağlık personeli tarafından, elektrotlar vasıtasıyla monitöre bağlanmasıdır. Hekimin uygun gördüğü şekilde, hastaya acilen anjiyo yapılabilir ya da hastayı hemen koroner bypass ameliyatına almak için hazırlıklara başlanır.

Nabız Değerleri

Normal Nabız Kaç Olmalıdır? Sağlıklı bir insanda bulunan normal nabız atış sayısı 60 ile 100 arasında değişmektedir.

• 1 Yaşına kadar olan yeni doğan bebeklerde: dakika içerisinde 100 – 160 normal nabız aralığı.
• 1 – 10 yaş dönemi içerisinde ki çocuklarda: dakika içerisinde 70 – 120 arası
• 11 – 17 yaş arasındaki çocuk ve ergenlerde: dakika içerisinde 60 – 100 arası
• 17 yaş ve üstü genç ve yetişkinlerde: dakika içerisinde 60 – 100 arası
• Sporcularda: dakika içerisinde 40 – 60 arası

• Kişinin yaptığı aktiviteler
• Yapılan egzersizler
• Duygu durum düzeni
• Bedenin o an bulunduğu pozisyon 
• Sahip olduğu kilo
• Düzenli kullanılan bazı ilaçlar
• Sağlık durumu
• Hava sıcaklığı ve havadaki nem oranı
• Vücut genişliği 

EGZERSİZ YAPARKEN NABIZ DEĞERLERİ

Yaşınıza göre aerobik egzersiz etkinliğinizi maksimize edebilmeniz için belirli bir kalp atış hızında egzersizlerinizi yapmalısınız. Lütfen aşağıdaki kalp atım / yaş verilerini inceleyiniz.

Nabız düşüklüğü, yüksekliği, Nabız hakkında daha detaylı bilgi için tıklayın...