Tanım : Bir taşınmaz malın cinsinin, yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale; bağ, bahçe, tarla vb. iken arsa veya arazi iken, bağ bahçe vb. duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir.

İstenen Belge ve Bilgiler :

1. Taşınmaz malın tapu senedi veya tapu kayıt örneği,
2. Taşınmaz mal malikinin kimliği veya temsilcisinin vekaletname örneği ve kimliği.
   • Taşınmaz mal malikinin temsilcisi vasi veya kayyım ise mahkeme kararı ve kimliği, veli ise vukuatlı nüfus kaydı örneği ve kimliği.
   • Talep sahibi şirket, vakıf, demek veya kooperatif temsilcisi ise, yetki belgesi ve kimliği.
   • Taşınmaz malın sahibi ölmüş ise talepte bulunanların mirasçı olduklarını gösterir veraset belgesi ve kimliği.

3. Yapı kullanma izin belgesi veya yapının yapı kullanma izin belgesi almaya uygun olduğunu belirten Belediye/Valilik yazısı,
4. Belediye ve mücavir alan dışında bulunan ve köyde sürekli oturanların yapacağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için muhtarlık izin belgesi.

İzlenecek yol :

1. Yukarıda belirtilen belgelerle birlikte kadastro müdürlüğüne sözlü olarak talepte bulunulur.
2. Kat irtifaki kurulmuş taşınmaz malın kat mülkiyetine esas cins değişikliği talebinin herhangi bir kat irtifaki sahibi veya apartman yöneticisi tarafindan yapılması yeterlidir.
3. Kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri resmi yazı ile yapılır.
4. Kadastro müdürlüğünce istem belgesi ve başvuru fişi düzenlenir. Resmi taleplerde başvuru fişinin düzenlenmesine gerek yoktur.
5. Bina yapımı ve yıkımı ile ilgili olmayan ve taşınmaz malın bağ, bahge, tarla vb. vasıfta iken, arsa veya başka vasıflara dönüştürülmesi veya tersi işlem taleplerinde; araziye gidilmeden gerektiğinde ilgili kamu kuruluşundan verilmiş yazı yada rapora dayanılarak tescil bildirimi düzenlemek suretiyle vasıf değişikliği yapılır. Bu işlemden yapılı iken yapısız hale gelme işlemleri için alınan döner sermaye hizmet bedeli alınır. Bu işlem için araziye gidilmesi halinde parselin yerinde gösterilmesi ücreti ayrıca alınır.
6. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malın cins değişikliği işleminde mutlaka zeminde ölçü yapılması gerekir.
7. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malın cins değiğikliğinde ilgilisinin talebi halinde yapı kullanma izin belgesi varsa, buna göre yok ise ilgilisinin Belediye veyaValiliğe müracaatı sağlanarak, Belediye/Valilik mahillinde gerekli incelemeleri yaptırarak, yapının kullanma izin belgesi almaya uygun olduğunu belirledikten sonra cins değişikliğinin yapılmasını ve sonucunun bildirilmesini kadastro müdürlüğünden yazı ile ister.
8. İlgilisi başvuru fişinde belirtilen gün ve saatte temin edeceği taşıt ile cins değişikliği işlemi için görevlendirilen kadastro elemanlarını taşınmaz malın mahalline götürür.
9. Ölçü ve kontrollerden sonra görevli kadastro müdürlüğü elemanlarınca :
   • Kadastro gören yerlerde biri asıl diğerleri aslı niteliğinde olmak üzere 4 nüsha tescil bildirimi düzenlenir.

10. Düzenlenen tescil bildirimleri ve ekleri tescil için bir üst yazı ile tapu sicil müdürlüğüne götürülür.
11. Tapu sicil müdürlüğü tescil işleminden sonra tescil bildiriminin 3 nüshasını kadastro müdürlüğüne gönderir.
12. Kadastro müdürlüğü değişiklik bildiriminin bir örneğini Belediye veya Valiliğin yazısına cevaben gönderir.
13. Tarımsal yapılarla ilgili taleplerde aynı işlem yapılacaktır.

İşlemin Mali Yönü :
Cins değişikliği işleminde hizmet bedeli, ilgilisi tarafindan Döner Sermaye İşletmesi Saymanlığına yatırılır. Döner sermaye hizmet bedeli alınmaması gereken taleplerde; istem belgesinin "tutarı" bölümüne taşınmaz malın cinsi yazılır (okul yeri, hükümet binası vb.). Düzenlenen tescil bildirimlerinin aslına yapıştırılmak üzere Damga Vergisi Kanunu'na göre damga pulu ilgilisince temin edilir.