SÖZLÜKLER

"Sözlük" bölümünde, pek çok konuda tarama yapmanızı sağlayacak geniş içerikli bir kaynak sunmayı hedefledik. Artık Internet terimlerinden meteorolojiye, mitoloji efsanelerinden imla kılavuzuna, hukuk terimlerinden mimarlık terimlerine kadar aradığınız pek çok kaynak tek tıkla elinizin altında. Sizin de, "mutlaka burada yer almalı" dediğiniz önerileriniz varsa bize yazın...

TÜRKÇE SÖZLÜK

Sözlükte ara, İmla Kılavuzu

 
DİĞER SÖZLÜKLER

Bilişim Terimleri Sözlüğü: Bilişimde kullanılan terimler ve anlamları Bilgisayar ve Internet terminolojileri sözlüğü ve ayrıntılı 

Gayrimenkül Sözlüğü: Gayrımenkülle ilgili her şey burada...

Yer İsimleri Sözlüğü, Hukuk Sözlüğü, TBD Bilişim Sözlüğü ve Genel Sözlük 400 binin üzerinde terim çiftinin kayıtlı olduğu sitede, Türkçe’den İngilizce’ye ve İngilizce’den Türkçe’ye kelime taraması yapabilirsiniz. Yer isimleri sözlüğü, Hukuk Sözlüğü, TBD Bilişim Sözlüğü ve genel sözlük daha kolay arama yapabilmeniz için tasarlanmış. Sitenin tasarımı sayesinde, arayıp bulamadığınız terimler elektronik olarak site yöneticilerine iletiliyor ve araştırılarak siteye ekleniyor. Eğer aradığınız kelimeyi bulamıyorsanız, yardım sayfasına bir göz atın. Aradığınız yönlendirmeyi burada bulabilirsiniz.

Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Rusça, İtalyanca Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Rusça ve İtalyanca dilleri arasında karma tarama yapabileceğiniz bir sayfa. Kolay gelsin.... 

Mimarlık Sözlüğü Mimari terimlerin yer aldığı geniş içerikli bir sözlük, meraklısı için oldukça geniş kapsamlı..

Tiyatro Terimleri Sözlüğü Dramaturji, tragedya, fuaye... bu terimleri biliyor musunuz?

Teknik Terimler Sözlüğü Teknik terimler

İngilize - Türkçe Sözlük

Tiyatro Sözlüğü Tiyatro ile ilgili bir araştırma yapıyorsunuz ancak sözlüğe mi ihtiyacınız var? Doğru yerdesiniz...
 Havacılık Terimleri ve Kısaltmalar Sözlüğü (AVIATION GLOSSARY)

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Z

A

 

  
A  the speed of sound  ses hızı
A/A air to air  havadan havaya
AAC army air corps havadan indirme birlikleri
Aae above aerodrom elevation  havalanı üzerinde yukseklik
AAI angle of attack indicator  hücüm açısı göstergesi
AAIB air accidents investigation board uçuş kazaları araştırma birimi
Aal above aerodrom level  havaalanı seviyesinden yükseklik
AAM air-to-air missile havadan havaya füze
AAR air-to-air refuelling havada yakıt ikmali
AATH automatic approach to hover helikopter için havada asılı durmaya otomatik yaklaşma
Ab initio from the beggining  en başından başlamak
Abm abeam used to describe aircrafts pozition left or right 90 degrees bir uçağın  90 derece sol veya sağında  bulunan
ABN aerodrom beacon havaalanı işaret ışığı
A/c aircraft uçak
AC altocumulus bulutları
Acc altocumulus castellenaus cloud bulutları
ACARS airborne communications addresing and reporting sistem havadan haberleşme ve durum bildirici sistem
ACAS airborne collision avoidance system havada iken çarpışmayı önleyici sistem
ACC area control centre (hava sahası) bölge control merkezi accelerate-stop distance calculated distance for an aircraft to accelarte v1 and reject  take off to stop safely bir uçağın piste koşmaya başlayıp v1 süratine gelip kalkıştan vazgeçtikten sonra güvenle durabileceği mesafe
ACMS aircraft condition monitorig system uçak durumunu kontrol ve muyane sistemi
ACR aerodrom control radar havaalanı kontrol radarı
ACZ aerodrom control zone havaalanı kontrol bölgesi
a/d aerodrom havaalanı
AD airworthiness directive uçuşa elverişlilik direktifi (uçaklar için) yetkili mercilerce setifikasyonundan sonra o tipe ait uçakların herhangi birinde meydana gelen bir arızanın diğer tüm uçaklarda da giderilmesi için tanınan süre ve yöntemleri içerir
ADF automatic direction finder otomatik yön bulucu radyo alıcısı bulunan mıknatıslı aygıt non directional radio verici istasyonuna doğru yönelerek istikamet beliritir
ADI attitude director indicator hal durum göstergesi uçakta pitch (yunuslama) ve roll (yuvarlanma) durumunu gösteren bir çeşit suni ufuk
ADIZ air defans identification zone hava sahası tanımlama ve güvenlik bölgesi her ülkenin kendi sınırları boyunca yukselen hava sahası içine giren her uçağın güvenlik gerekçesi ile kimliğinin belirlenmesidir
ADR accident data recorder kaza verileri kaydedecisi
ADS automotic dependence surveillance  uçaklarda bulunun GPS gibi cihazlar yardımı ile personel mudahalesi olmadan hava trafik kontrolüne durum bilgisi aktarılması
Aerodrom/airport elevation  highest point off airports usable runway asml bir havalanının kullanımdaki pistinin deniz seviyesinden yüksekliği havaalanı yüksekliğidir
AEW airborne early warnig havadan erken uyarı sistemi
AFB air force base hava kuvvetleri üssü
AFCS automatic flight control system otomatik uçuş kontrol sistemi bir tür gelişmiş otopilot
AFI assistant flying instructor yardımcı uçuş öğretmeni
AFIS aerodrom flight information sistem havaalanı uçuş bilgilendirme sistemi
AGATE advanced general aviation transport experiment NASA tarafından yürütülen genel havacılığı geliştirme ve yenilik çalışmaları
AFRP  aramid fibre reinforced plastik aramid iplikli güçlendirilmiş plastik
AFS aerodrom fire service havalanı itfaiyesi
AFTN aeronautical fixed telekominications network yerde konuşlandırılmış uçuş planı meteoroloji bilgilerini yayınlayan iletişim havacılık iletişim ağı
AG air to ground havadan yere
Agl above ground level yer seviyesinden yükseklik
AH artificial horizon  suni ufuk
AHRS attitude-heading referance system  gayro ve acclelerometerden aldığı verilerle   istikamet ve durum bilgisi veren cihaz
AI attitude indicator durum göstergesi
AIAA area of intense aerial activity yoğun hava aktivitesi olan hava sahası (askeri)
AIC aeronautical information circular CAA tarafından yayınlanan havacılık geniş kapsamlı bülteni
AIP aeronautical information publication her ülkenin kendi sivil havacılık kurumunuca basılan havacılık esasları (mevzuatı)
Airep form of reporting position and met in flight hava koşullarını rapor etmek (uçuşta esnasında)
Airproximity  airmiss havada uçakların birbirine çok yaklaşması
AIZ aerodrom information zone havalanı bilgilendirme bölgesi
ALCM air lounched cruise missile havadan atılan cruise füzesi
ALERFA alert phase of search and rescue arama kurtarma çalısmasının alarm bölümü
Alpha angle of attack hücüm açısı birimi
ALS aerodrom lighting sistem havalanı aydınlatma ışıkları
Alt altitude irtifa deniz seviyesinden yükseklik altimetre QNH deyken ölçülen yükseklik
ALTN alternate uçuş planında inilecek havalanı musait olmadığında gidilecek  yedek alan
Altimeter setting barometric pressure reading  altimetrenin milibar yada hektopaskal Veya inc/hg (usa)cisinden basınç okuyacak şekilde ayarlanamsı (QNH VE QFE )
AM amplitude modilation bir çeşit radyo yayım usulu
AME authorized medical examiner yetkili doktor (uçuş lisansı alacak olanları)
AMRAAM advanced middle range air to air missile geliştirilmiş havadan havaya orta menzilli füze
Amsl  above mean sea level deniz seviyesinden yükseklik
ANR active noise reduction pilot kulaklıklarında dış gürültüyü önleyen bir sitem
AoA angle of attack hücüm açısı uçağın uçuş istikameti ile kanatların ön kenarlarının arasındaki açı
AOC air operator sertificate hava taşımacılık ve işletmecilik belgesi
AOG aircraft on ground parça veya tamir gerektiği için uçamayan yerde yatan uçkalr
AOPA aircraft owners and pilot association uçak sahipleri ve pilotlar derneği
AP otopilot
Apr approach control yaklaşma kontrol
Apt airport havalanı
APU auxillary power unit yardımcı güç ünitesi büyük yolcu uçakları ve jetlerinde bulunan küçük türbün motoru ana motorları çalıştırmaya yarar ve yerde iken klimayı vs çalıştırır.
ARA advisory radyo area uçuş bilgilendirme bölgesi
ARFOR area forecast bölge meterolojik tahmini
ARM anti radiation missile radar tahrip füzesi
ARP aerodrom referans point havaalını referans noktası
AS altostratus bulutları
ASDA accelerate stops distance available hızlanıp durmaya yetecek pist uzunluğu var
ASI airspeed indicator hava hızıölçeri uçağın havadaki hızını ölçen cihaz
ASM air to surface missile havadan yere füze
Aspect ratio uçağın kanadının inceliğini ve akıcılını nitelemeye yarayan ölçü-oran
ASR altimeter setting region altimetre ayarlama bölgesi kontrolör tarafından verilen bilgiler doğrultusunda QNH ayarı yapılması
ASRAAM advanced short range air-to-air missile geliştirilmiş havadan havaya kısa menzilli füze
ASW anti submarin warfare denizaltı karşı harbi
ATA actual time of arrival kesin varış süresi
ATC air traffic control hava trafik kontrolü
ATCA air traffic kontrol asistanı hava trafik kontol assistanı
ATCC air traffic control center hava trafik kontrol merkezi
ATCO air traffic control officer hava trafik kontrol görevlisi
ATD actual time of departure kesin kalkış süresi
ATIS automatic terminal information service otomatik terminal bilgilendirme sevisi banda kaydedilmişi güncel bilgileri yayınlar
ATLB air transport liscensing board hava taşımacılığı tescil dairesi
ATM airspace and traffic menagement havasahası ve trafik idaresi
ATPL airtransport pilot lisance hava taşımacılığı pilot lisansı 20000 kg üstü uçakları kullanacaklar için gereklidir
ATS air traffic service hava trafik hizmeti
ATSORA airtraffic service outside regulated area kontrol dışı bölgede hava trafik hizmeti
ATZ areodrom traffic zone havaalanı trafiği bölgesi bir hava alanının en uzun pistinin orta noktasından itibaren 2 yada 2,5 nm (4km) çapında ve yerden 2000 feet (600metre) yüksekliğe kadar korunan alandır.
AUW all-up weight tam yüklü ağırlık (uçalkklar için)
Avgas aviation gasoline uçak benzini pistonlu uçaklarda kullanılır oktan sayısı yüksektir
Avtur aviation turbine fuel kerosen turboprop ve jetlerde kullanılan uçak yakıtı
AWACS airborne warning and control system havadan erken uyarı ve kontrol sistemi
AWG aural warning generator işitsel ikaz cihazı
AWR airborne weather radar meteroloji radarı
Awy airway hava yolu
 

B

 

 BAŞA DÖN
Base leg crosswind segment off aredrom bir hava alanında rüzgar altı paterni ile son yaklaşma arasındaki uçuş ayağıdır.
BBJ boeing bussines jet  boeing in özel iş jeti 737 bazlı
BBW brake by wire pilot frenleme emrinin tekerleklere hidrolik veya mekanik olarak değilde elektrik kablosu ile iletilmesidir
 Bcn beacon işaret verici
BCP break cloud procedure buluttan çıkış prosedürü
BCPL basic commercial pilot licence temel ticari pilot liansı
BFL balanced field lenght bir uçağın v1 hızında motor arızasına maruz kalsa da  50 ft kadar tırmanabileceği yeterlikte pist uzunluğudur
BFO beat frequancy ossilator uçaklarda kullanılan otomatik yön bulucularda gidilecek beaconu belirlemeye yarayan sesli düzenek
Bizjet  bussines jet özel iş jeti
BKN broken cloud (5 ten 7 oktaya kadar olan bulut kalınlığı)
BOW basic operating weight temel işletme ağırlığı ekipmanlar yakıtı ve pilotu dahil yüksüz olarak
BRG bearing  yöneliş  bir uçağın yatay (ufki) doğrultusu pusula derecesi le ifade edilir
B-RNAV basic area navigation system Bir uçağın GPS  VOR DME olmadan uçuşun %95 inde artı eksi 5 nm  den daha fazla rotadan sapmadan seyrini tamamlayacak şekilde ekipmana sahip olmasıdır
BRS ballistic recovery system hafif uçaklarda hasar sonucu veya kontrol kaybında güvenli inişe imkan veren roket sistemi
 

C

 

 BAŞA DÖN
C celsius veya compas derece veya pusula değeri
CAA civil aviation authority civil havacılık idaresi
CAS calibrated air speed düzeltilmiş hava sürati yüksekliğe ve hava yoğunluna bağlı olarak değişiklik gösterir
CAT clear air turbulance açık hava türbulansı
CAVOK ceiling and visibility ok  görüş uzaklığı ve tavan net en az 5 km görüş alanı en az 5000 feet bulutsuz yağışsız sis fırtına vesaire olmayan açık hava
CAVU ceiling and visibility unlimited görüş uzaklığı ve tavan sınırsız. En  az 10 km görüş uzaklığına sahip gökyüzü de tamamen bulutsuz olması gerkmektedir
Cb cumulunimbus cloud (bulut)
CC cirrocumuus (bulutu) cloud
Cd coefficient of drag sürtünme katsayısı
CDI course deviation indicator VOR indicatöründeki düşey iğne. Seçilen VOR radayaline göre uçağın konumunu gösterir
CDU control display unit control göstergeleri tablosu
Ceiling  height above ground below 20000 feet. Yerden yükseklik 20000 fete kadarki katman (6000 metre) bir uçağın service ceilingi servis tavanı denince 100ft/min den daha fazla tırmanamadan çıkabildiği yükseklik anlaşılır.
CFD computation fluid dinamik akışkan dianmiğinin hesaplanması
 CFI chief flying instructor  sorumlu uçuş öğretmeni
CFIT controled flight into terrain yere doğru kontrollü uçuş
CFRP carbon fibre reinforced plastik carbonfiberle güçlendirimiş plastik
CG centre of graviti yerçekimi ağırlık merkezi her uçağın cg si ağırlık merkezi farklıdır bu sınırları aşacak şekilde uçağın yüklenmesi durumunda kontrol etmek zorlaşır ve tehlikeye girer
CH compass heading pusula istikameti
Chord  width of wing measured form leading to trailing edge bir kanadın hücüm kenarından firar kenarına enlemesine kesitindeki genişlik
CHT cylinder heat temperature bir veya birden fazla silindir başı sıcaklığını olçen cihaz
CI cirrus cloud (bulutu)
circuit pattern around of an aeredrom which aircraft fly alan turu bir hava alanında kullanımdaki pistini  referans alan sağa veya sola doğru olabilen sanal dikdördgen şeklindeki uçuş yolu  
CKD complitely knocked down tamamen sökülmüş bir uçağın başka bir bir yerde monte edilecek şekilde iyice sökülmesi
CI coefficient of lift kaldırma katsayısı
clamped  closed aerodrom hava trafiğine kapalı  havaalanı
Cld  cloud bulut
Clean condition of aircraft flaps and gear retracted  havadaki bir uçağın flapları ve iniş takımları içeri alınmış hali
Clearance  authorization as requested given by controller uçuş kontrolöru tarafından pilota verilen musade (kalkış iniş taksi vb için )
CMATZ combined air traffic military zone birleşik askeri  hava trafik bölgesi
C of A certificate of airworthiness uçuşa elverişlilik blgesi
C of E  certificate of experiance deneyim belgesi  hususi pilotlara özel testlerden sonra 13 aylık süre ile verilen belge
C of P  centre of pressure kaldırma kuvvetinin uçağa etki eden noktası
C of T certificate of test sınav setifikası
COO chief operating officer baş işletme görevlisi
CPL commercial pilot licence ticari pilot lisansı
CR counter rotating genelllilke çift motorlu uçaklarda tork etkisinin gidrmek içi motorların dönüş yönünün birbirine zıt olacak şekilde ayarlanmasıdır
Critical altitude maximum density altitude to maintain continious rated power pistonlu motorların maksimum gücünü devamlı surette erebileceği son yükseklik sınırı
Critical engine the engine on multi engine aircraft whose failur will affect safety control etc birden fazla motorlu  uçaklarda, bozulması durumnda kontrolun zorlaşacğı ve tehlikeye gireceği motora denir
CRM cocpite resource management kokpit kaynaklarının idaesi
Crosswind (leg) bir hava alanında uçağı kalktıktan sonra döndüğü rügar altı öncesi uçuş ayağıdır.
CRP compulsory reporting point zorunlu rapor verme noktası (uçuş esnasında pilotlar için)
CRS course uçağın gitmek istediği yatay doğrultunun pusala derecesi ile ifadesi
CRT cathod ray tube catod ışın tüpü televizyon ekranları modern uçakların gösterge paneli
c/s callsign çağrı kodu
CS cirrostratus cloud (bulut)also constant speed propeller sabit hızlı pervane anlamına da gelir
CTA control area kontrol bölgesi
CTP chief test pilot şef test pilotu
CTR control zone hava kontrol bölgesi
CU cumulus cloud (bulut)
CVR cockpit voice recorder kokpit ses kayıt cihazı
CW clok wise saat istikametinde
CZ control zone kontrol bölgesi
 

D

 

 BAŞA DÖN
DAAIS danger area activity information service tehlike bölgesi aktivite bilgilindirme servisi
DAC danger area crossing service tehlike bölgesi geçiş servisi
DADC digital airdata computer system dijital hava veri bilgisayar sistemi
DB decibel  ses miktarı ölçü birimi
D&D distress &diversion centre 24 hour listening service on VHF and UHV emergency frequency and locate them  24 saat bouynca UHF  ve VHF bantlarındaki acil durum çağrılarını dinleyip gerekli yardımı yönlendiren servis merkezi
Deadstick descent and landing without engine power motor gücü olmadan ve pervane dönmezken alçalma ve iniş yapmak
DCT direct   doğrudan
Dead side opposite side of an airfield circuit pattern yaklaşmakta olan uçakların iniş için havalanı trafik yörüngesine girdikleri uçuş yolunun tam tersi istikamet
Decca  hyperbolic area navigation system  daha çok denizcilik amaçlı kullanılan kuzey avrupada konuşlanmış bir dizi yer istasyonlarınca gönderilen sinyal alış verişine göre çalışan  seyrüsefer sistemi
Density altitude pressure altitude corrected for air temperature havasıcaklığı için kalibre edilen basınca göre yükseklik
DERA defance evaluation and research agency savunma değerlendirme ve geliştirme ajansı ingiltere de
DETRESFA  disstres phase of rescue  arama kurtarma çalışmasının tehlikeli endişeli anı
DF direction finding yön bulma havaalanı servisleri tarafından sağlandığı gibi uçaktaki ekipmanlarca da sağlanır
DG directional gyro yönlü cayro  ayrıca DI ye bakınız
DH decision height  karar yüksekliği bir alana inişte pilotun piste ne kadarlık bir alçalış oranı ile ineceğini pisti görüp göremediği inişi yapıp yapmama pisti kaçırırsa inişten vazgeçme prosedürlerinin nasıl uygulanacağına karar verilen yüksekliktir
DI direction indicator yön göstergesi uçağın manyetik istikametini gösteren bir cayro aleti pusuladaki okuma hatalarından uzaktır, yalnız arada bir pusula ile senkronize edilmesi gerekmektedir doğru bir yön tayini için
DME distance measuring equipment  mesafe ölçüm aleti yer ve hava kombinasyonlu bir aygıttır yer istasyonlarından alınan sinyaller ile uçaktan yer istasyonuna gönderilen sinyallerin hesaplamasını yaparak aradki farkı hesaplayarak mesafeyi verir ayrıca  yere göre uçağın hızını ölçebildiği gibi tahmini varış süresini de gösterir.
Doppler the cange in frequancy of light or radyo waves when source and receiver in motion sesin ışığın yada radyo sinyallerinin başka bir ortam ve nisbi hareket halinde oluşlarına bağlı olarak gelişen etki
Downwind the segment of an active runway flown resiprokal  rüzgaraltı, bir havalanında kullanılan pistin paralelinde pistin uçuş istikametine ters uçuş dur
DP dev-point pusulanın sapma açısı
DR dead reckoning plotting position by calculating speed course time and wind against last known position kör tahminle yol bulma uçağın en son uçtuğu pozisyonu nazarı dikkate alarak hızı rüzgarı ve istikameti de hesaba katarak o anda nerede bulunduğunu nereye doğru gitmekte olduğunu bulmaktır (örneğin uçuşta kaybolmada başvurulan yöntemdir)
Dry emty fuel yakıt tanklarının boş olduğunu ifade eder tersi wet dir (dolu)
Duplex radio system using seperate chanel for receiving and transmitting alıcı kanalı ayrı verici kanalı ayri iki fekans kullanan radyo sistemi
DVOR doppler VHF omnidirectional range ayrıntı içi VOR  a bakınız
Dropping zone for parachuting etc. Paraşüt indirme,  havadan yardım vs için uçaktan mühimmat ve birlik bırakma yeri
 

E

 

 BAŞA DÖN
EAA experimental aircraft association deneysel (kendiyapım) uçak birliği
EADI electronic attitude director indicator televizyon ekranlı durum göstergesi EFIS e de bakın
EAT estimated approach time tahmini yaklaşma süresi
ECM electronic countermeasures electronik karşı önlem
ECU electronik control unit elektronik kontrol birimi
EDU elektronic display unir elektronik gösterge ünitesi
EET estimated elapsed time tahmini geçen süre
EFAS electronic flash approac light system elektronik flaş aydınlatmalı yaklaşma sistemi
EFATO engine failure at take-off kalkışta motor arızası
 EFIS  electronic flight instrument system elektronik  uçuş aleti sistemleri günümüzde bir çok uçuş göstegelerinin yerini ekranlı elektronik göstergeler almış adına cam kokpit denilen yeni bir tasarımın öncüsü olmuştur 
EGT exhaust gas temperature ekzoz gazı sıcaklığı
EHSI electronic  horizontal situation indicator electronik ahaki durum belirteci HSI ye de bakın
EICAS engine indicating and crew alerting system yeni nesil yolcu uçaklarında bulunan tv tüplü elektronik motor göstergeleri bir arıza durumunda personeli uyaran sistem
ELBA emergency locatation beacon aircraft  acil durum yer tesbiti yapan işaretçi uçak
Elev  elevation yükselme
Elevon control surface of tailles airkraft yatay kuruk stabilizesi olmayan delta kanatlı uçakların hem elevator (kaldıraç) hemde aileron (kanatcık) görevi yapan kontrol yüzeyi
ELİNT electronic inteligence elektronik haber alma
ELT emergency locator transmitter acil durum yer belirten verici cihaz uçağa monte edili bir çeşit radyo verici uçak bir yer çarpmasıyla veya denize iniş yapması (ditching) durumunda aktive olur ve arama kurtarma ekibine yerini bulması için sinyal gönderir
Encoding altimeter  bir çeşit electronik altimetre transponderle hava trafik kontrolüne veri ileterek uçağın yüksekliğini bildirir
EROPS extended range oprations uzatılmış menzil  operasyonları genellikle çift motorlu yolculuğun büyük bölümü su üzerinde geçen uçaklarla ilgili deyim
Est estimated tahmini
ETA estimated time of arrival tahmini varış süresi
ETD estimated time of departure tahmini kalkış süresi
ETE estimated time en route tahmini yolda geçen süre
ETOPS extended range twin engine operations  çift motorlular için uzatılmış menzil operasiyonları
Eurocontrol avrupadaki hava trafiğini düzenleme ve kontrol etmekle görevli 27 avrupa ülkesinin üye olduğu merkezi Belçika ve Hollandada olan kuruluş
 

F

 

 BAŞA DÖN
F fahrenheit  ısı birimi
FAA federal havacılık idaresi  amerikadaki sivil havacılık kuruluşu
FADEC full authority digital engine control tam donanımlı bağımsız dijital motor kontrol ünitesi
FAF final approach fix aletli iniş için yaklaşmaya başlanılan nokta
FAR federal aviation regulation  federal hvacılık düzenlemesi mesela FAR-23  denince azami kalkış ağırlığı 12500lb yaklaşık 6000 kg kadar olan uçaklar hakkındaki düzenleme ve tescil kaideleri anlaşılır
FBL fly-by-light  pilot kontrol kumanda emirlerinin mekanik kablolar ile değilde fiber optik sistemlerle ilgili kumanda yüzeylerine iletilmesidir
FBW fly-by-wire pilotun kumanda emirleirinin konrol yüzeylerine mekanik bağlantı yerine elektrikle iletilmesidir
 FCL flight crew licencing uçuş personeli yetkilendirme
Fcst forecast hava tahmini
FDR flight data recorder uçuş veri kaydedicisi kolay bulunsun göze görünsün diye turuncu renkte olmasına rağmen adına karakutu denilen içinde uçağın uçuş parametrelerinin muhafaza edildiği (yükseklik, hız,  yönü  vb gib)bir kaza sonrasında incelemek üzere kaydedilen kutu
feather  of a proppeler genellikle pervaneye ait bir özellik kalkışta ve tırmanışta performans arttıracak şiekilde pervane açısının değiştirilesi veya düz uçuşta sürat yapmak için gerekli ayarlamayı yapmaya yarayan bir özellikle ayrıca motorlu glider larda pervane içeri katlanabilir
FEW few cloud az bulutlu 1-2 oktas
FF fuel flow yakıt akışı
FFPS free fall parachuting site serbet düşme paraşütle atlama sahası
Final final approach son yaklaşma inişi son aşamasıdır ve piste yaklaşık 4 nm (7.2 km) kala dan itibaren başlayan aşamadır
FIC flight information center uçuş danışma danışma merkezi
FIR flight information region uçuş bilgilendirme merkezi
FIS flight information sevice uçuş bilgilendrirme servisi
FJ fast jet hızlı jet (askeri)
FL flight level uçuş seviyesi standart atmosfer basıncına ayarlanmış (1013.2 mb)altimeterenin göstediğ irtifa değerinin foot cinsinden yüzdelik ifadesi yani FL 330 demek 330x100=33000 feet demektir aynı şekilde 9000 feet FL90 olarak ifade edilir
Flag warning signal in certain flight instrument bazı seyrüsefer aygıtlarında aletin yeterli doğrulukta çalışmadığını veya yer istasyonundan alınan sinyallerin yeterli olmadığını belirten ikaz işareti
Flameout combustion failure in a tirbune engine türbübünlü motorlarda motorun ateşleme arızası güç kaybı ile neticelenen motor durması
Flaperon control surface acting as flaps and aileron hem flap hemde kanatçık olarak görev yapan kumanda yüzeyi
Flat rating tirbünlü yada turboshaft motorlarda deniz seviyesinden yüksek irtifalara kadar  sabit güç üretmesini sağlayacak şekilde rolanti ve motor güç ayarlamsı
Flicker effect nausea ,vertigo effect dönen pervanelerin günışığında yansıyan parlamalarına bakmak sonucu oluşan baş dönmesi deniz tutması veya göz kamaşması etkisi
FLIR forward looking infrared ileri bakışlı kızıl ötesi alıcı
FLPFM foot launched powered flying machine motor takviyeli insan koşmasıyla, havalanan bir çeşit paraşüt paramotor
Flt flight uçuş
Flutter unstable oscillation of an aerofil surface in flight which can lead to catastrofic airframe failure uçağın dış uçucu yüzeylerinde meydana gelen kararsız-rastgele titreşimler (uçağın harabiyetine yol açabilir)
FM frequancy modulation birçeşit radyo yayın sistemi
FMC flight menagement computer uçuş yönetim  bilgisayarı genellikle yolcu uçaklarında bulunan gidilecek limanlar rotalar varış satleri vs gibi bilgilerin bulunuğu otopilotla birlikte çalışan pilotun iş yükünü azaltan sistem
FMS flight mnagement system uçuş idare sistemi
FO first officer yardımcı pilot
FOB fuel on board uçağımda yakıt var(acil iniş yapma durumunda yangın tehlikesine karşı geekli tedbirlerin alınacağını hatırlatır)
FOD foreign object damage yabancı madde hasarı
FPL filled flight plan uçuş planı doldurulmuş
Fpm  feet per minute dakikadaki feet (30.8 cm)sayısı tırmanma ve ya alçalma oranı ölçüsü
Free call atc statement advising to pilot change frequancy when ready pilota istediği zaman frekans değiştirebileceğini belirten kontrolör mesajı
FRTOL flight radiotelephony operator licence uçuş telsiz kullanıcı belgesi her havacı için gereklidir
FS fractotratus cloud (bulutu)
Ft feet (30.8 cm lik ölçü birimi)
FTO flying training organization uçuş eğitim organizasyonu
FWF firewall forward ateş duvarı (motorla kabini) ayıran bölme 
 

G

 

BAŞA DÖN
G the accelaration force or gravity ivmelenme kuvveti yada yerçekimi ivmesi yerde iken 0 dır. (+) veya (-) olabilir uçak burunyukarı doğru halde bir daire (loop) çizerse  + g oluşur sürati fazla ise g miktarı da artar burun aşağı daire çizerse (-) g oluşur. uçakların + g kabiliyeti, – g den daha fazladır
G-loc g induced loss of conciousness g kuvvetinden kaynaklanan bilinç kaybı. Aşırı + g de  gözler kararır ve baylma olur beynin kansız kalması. aşırı – g de ise beyne ve gözlere aşırı kan dolar bu daha tehlikelidir birincisinin geri dönüşü varken, bu ölümcül olabilmektedir en basiti göz damarları çatlaması sonucu retinada hasar veya kalıcı körlük olabilmelktedir
GA general aviation genel havacılık havayolu taşınmacılığı veya askeri havacılığın dışında kalan havacılıktır hoby , özel iş jetleri paramotor vs gibi
GAMA general aviation manifacturer association genel havacılık imalatçıları birliği
GAP general aviation propulsion genel havacılık itki gücü NASA tarafından organize edilen genel havacılık için yeni motor dizayın ve teknolojileri geliştirme programı
GCA groun controlled approach yer kontrollü yaklaşma pilota yerden precision approach radarından gelen bilgilerin (azimut yükseklik vs ) iletilerek inişe yardımcı olunmasıdır askeri amaçlıdır
GFT general flying test pilot olacak olanlara uygulana genel test tir
Glonass global orbiting navigation satelite system rusya tarafından uzaya gönderilen yer koordinatları bulmaya yarayan GPS sistemi amerikan navstar uyduları serisinin rusyadaki karşılığı
 GMT greenwich mean time şimdi ise artık UTC oldu
Gnd ground yer
Go-around climb away from an approaching runway inişi iptal et başka  sefer dene anlamına gelen  söz eskiden overshoot idi
GP glidepath uçağın süzülme yolu
Gbh galons per hour saatte harcanan yakıt miktarının galon(4.5 litre) ifadesi türbünlü uçaklar için libre/saat kullanılır
GPS global positioning sistem global yer belirleme sistemi öncelikle askeri amaçla düzenlenen sonra tüm civil alanlara açılan, uydular sayesinde yer yüzündeki bir noktanın koordinatlarının net şekilde belirlenmesidir (15 cm askeri, civil içinse birkaç metre hassasiyet yanılma payı var)
GPU ground power unit yerdeki güç ünitesi
GPWS ground prximity warning system yere yaklaşım uyarı sistemi bir çeşit radar ile çalışan yere çarpma önleyici sistem yere çok yaklaşıldığında çarpışmaya 15 saniye kala sesli uyarı veren sistem bunun gelişmiş şekli olan Enhanced GPWS de ise yere 60 ve 30 saniye kala aralıklarında uyaran, bunu electronik göstergede görüntüleyen ve uçağın 2000 feet çevresini tarayan modeli de mevcut
GRADU gradual tedrici (meteroloji durum raporunda )
Green genellikle yolcu uçakları için kullanılan deyim, uçabileck şekilde minumum aksesuar var ama donatıları eksik döşemeler dış boya ilave göstergeler vs sonradan takılır
GS glideslope dikey iniş çizgisi aletli iniş sisteminde göstergedeki dikey çizgi pisti belirleyen imleç
G/S groundspeed yer hızı uçağın yere göre hızı
 

H

 

BAŞA DÖN
H24 yirmidört saat boyunca hizmet
H+  ...saat artı şukadar dakika
HAA historic aircraf association tarihi uçak cemiyeti
half-milliyon 1:500.000 ölçekli uçuş haritası
HAS hardened aircraft shelter güçlendirilmiş uçak koruganı
Hdg heading baş istikameti uçağın burnunun göstediği doğrultunun pusula derecesi
Heavy suffix indicating that is large airliner telsiz konuşmaları sonuna eklenen uçağın büyük ve yakıt yükü ile dolu olup ağır olduğunun ifade eder ardındaki uçakları da wake turbulance konusunda uyarır
hertz standart radyo frekans birimi saniyedeki titreşim sayısı
HF high frquancy band yüksek frekans bandı 3-30 Mhz arasında olup uzun mesafe haberleşmesinde kullanılır
Hg basınç olçü birimi civanın sembolü
HIAL high intensity approach lighting  yüksek etkili iniş yaklaşma aydınlatması
HIGE hover in ground effect helikopterler için yer etkisinde havada durma IGE ye de bakın
HIRF high intensity radiated fields yüksek etkili elektromanyetik alan
HIRTA high inensity radyo transmission area yoğun telsiz haberlşme alanı
HJ sunrise to sunset gündoğumundan gün batımına
HMD helmet mounted display kaska monteli gösterge
 hmr  homer HF veya VHF  yön bulma istasyonu
HMR helikopter main rout helikopter ana yolu
HN sunset to sunrise gün batımından gün doğumuna
HOCAC hands on throttle and cyclic helikopterler için elller gazda ve kumanda kolunda uçaklar için ise HOTAS denir eller gaz kolu ve stick de ergonomik kokpit dizaynıdır pilotun iş yükünü hafifletir askeri amaçlı dır bilot elini kumanda kollarından ayırmadan telsiz habeleşmesini, hedef takibini, füze kitleme ve ateşlemesini yapabilir
HOGE hover out of ground effect yer etkisi dışında havada asılı durma helikopterler için
Holding pattern bir uçağın bir sonra gelecek kontrolor emrine veya musadesine kadar mevcut yönünü ve istikametini muhafaza ederek uçması
Hot-and-high yüksek ve sıcak yüksek rakımlı ve hava sıcaklığı yüksek yerde olan havaalanı tanımlalaması, uçağın performansını kısıtlar kalkış için yerde koşma süresi uzar yakıt tüketimi artar vs
HPa hectopascal hava basıncı ölçü birimi milibara eşit
Hrs hours satleri
HRZ helikopter restricted zone helikoptere sınırlı alan
HUD head up display  baş üstü göstergesi uçaktaki göstergelerin tüm bilgilerinin bir araya toplanıp projeksiyon sistemi ile ön cama yansıtılması böylece pilot camadan dışarı bakarken göstergeleri takip edebilir. asıl göstergeler ise HDD head down display olarak adlandırılır
 

I

 

 BAŞA DÖN
IAC instrument approach chart aletli yaklaşma haritası 
IAOPA international council of aircraft owners and pilot association uluslar arası uçak sahipleri ve pilotlar derneği conseyi
IAP instrument approach procedures aletli yaklaşma usulleri
 IAS indicated airspeed bir uçağın hava içindeki hızı. İrtifa, hava sıcaklığı pozisyon gibi etkenlere karşı düzeltilmemiş hız göstergesinden okunan değerdir TAS a da bakın
IATA international air transport association uluslar arası hava taşımacılığı birliği
Ibn identification beacon kimlik tanımlayıcı işretçi
I/c intercom dahili haberleşme
ICAO international civil aviation organization uluslararası civil havacılık örgütü
ident morse code seyrusefer cihazlarında yer istasyonu kimliğini belirten mors alfabesiyle gönderilen sinyal ayrıca telsiz cihazındaki bir düğme basılınca uçağın yer radarındaki yansıması görülür
IF instrument flying aletli uçuş
IFCS integrated flight control sistemi
IFF identification friend or foe dost veya düşman tanımlama genellikle savaş uçaklarında özel bir sinyal göndererek dost uçaklarca tanınmaya yarayan bir tür sinyal verici
IFR insrument flying rules aletli uçuş kaideleri
IFRA in flight refuelling area havada yakıt ikmali bölgesi (askeri)
IGE in ground effect helikoterler için  hemen altlarında bulunan yer etkisinde oluş  helikopterler altlarında bir zemin varsa daha yüksek irtiflarda havada asılı durabilirler (hover) mesela bir dağ silsilesi sırtı yada yamacı
IGS instrument guidence system aletli klavuz sistemi
ILS instrument landing system aletli iniş sistemi havalanlarına her hava şartında inmeyi sağlar iki radyo sinyal hüzmesi uçağın pisti kolaylıkla bulmasını sağlar bir glideslop düşey çizgi doğru alçalma değerleri içinde kalmasını sağlar öbürü lokalizer oda sağa sola kaymadan pisti ortalamayı sağlar
IMC instrument meterolojikal condition kötü hava şartlrında  aletlerle uçakbilmek için gereken şartlar lisans
Inmarsat international maritime satellite organisation uluslar arası denizcilik  seyir uydu sistemi organizasyonu
INS inertial navigation system bir çeşit  cayroscopik temele dayanan seyrüsefer sistemi uçağın hızını yönün ve pozisynunu hesap ederek o anki konumunu enlem ve boylamını büyük bir hassasiyetle tesbit edebilir büyük yolcu uçakları ve askeri jetlerde vardır
IR instrument rating aletli uçuş yetkisi
ISA international standar atmosfer  1013.2 milibar  hava basıncına ve 15 celsius derece hava sıcaklığına standart atmosfer denir uçakların performansları standart amosfere göredir bu şartların değişmesi hava sıcaklığının artması durumunda performans figürleri değişi8olumsuz yönde etkilenir)
ITT inter turbine temperature türbün içi sıcaklık
IVSI instantaneous vertikal speed indicator anlık dikey hız göstergesi varyometre
 

J

 

 BAŞA DÖN
JAA joint aviation authorities merkezi Hollanda da bulunan pan-european 27 üye devletin ortak girişim olan avrupa havacılık idaresi
JAR joint aviation requirements yukardaki örgütün mevzuatı
JATO/RATO jet/roket assisted take off jet veya roket yardımı ile kalkış genellikle ağır askeri nakliye uçaklarında kalkış mesafesi kısaltmak için monte edilmiş destek
Jeppesen amerikada gelişen ve tüm dünyanın kullandığı tüm havalimanlarının yaklaşama ve iniş krokilerinin bulunduğu uçuş kartları
 

K

 

 BAŞA DÖN
KHz kilohertz radyofrekansının saniyedeki titreşim sayısı birimi Hertzin 1000 misli
KIAS knots indicated airspeed hava süratinin knot cinsinden ifadesi
KN kiloNewton motor itiş gücü birimi 1 kN=22484 lb/st
 Knot (kt) saatte bir deniz mili (nm) değerinde  havacılık hız birimi 1 knot 1.8 km /saate eşittiruçağın hızı söylenirken şu kadar knot (nat okunur)denir. saatte ..şu kadar knot denmez
KW kilowatt güç birirmi 1 kW=1.341 hp
 

L

 

 BAŞA DÖN
Lat  latitude enlem
LCD liquid cristal display sıvı kristal gösterge dijital ekran
LCZ lokalizer aletli inişte bistin yerini gösteren radyo sinyal yayıcısı
LF low frequancy 30 ile 300 kHz arasındaki telsiz bandı
LFA low flying area alçaktan uçuş bölgesi askeri uçaklar için
LOC localizer
Locator  yer belirleyici  aletli inişte son yaklaşamayı yapmayı sağlayan non-directional radyo vericisi
LOM locator outer marker locatorun dış belirten işaret
 Lon longitude boylam
LORAN long range low frequency hiperbolic radiyo navigation yer istasyonlarından göderilen radyo sinyallerinin geliş zamanlarındaki farkları ölçerek mesafe ve yön tayini yapan bir çeşit seyir sistemi 100-110 kHz bandında çalışır ve 600-1500 nm menzili vardır
 

M

 

 BAŞA DÖN
Mag magnetik manyetik
M/s mete bölü saniye uçaklarda tırmanma hızı ölçüsü
Mach number mach (mak)sayısı doğru hava hızı oranı, 1 Mach deniz seviyesinde ses hızına eşittir standart atmesfer şartlarında (ısa) saniyede 1100 feet (330m) veya saate 760 mil (1100 km/saat) dir
MATZ military aerodrom trffic zone askeri havalanları üstünde 3000 feet  e kadar yüksekliğe ve yerde de havaalını 5 nm çevresindeki uçuşa sınırlı alandır
Mayday uluslar arası havacılık yardım çağrısı peşpeşe 3 kez hızlıca tekrar ederek söylenir ve acil yardım yapılmasını zorunlu kılan çağrıdır fransızca m’aidez=bana yardım ediniz den gelir
MDA minimum descent altitude  pisti görmeden visual referans olmadan son yaklaşmada bir  uçağın alçalabileceği minimum yüksekliktir burdan aşağı alçalınmaz
MDH minimum descent hight asgari alçalış yüksekliği. pist için yeterli görüş yoksa alçalmaya başlanılmaması gereken seviye
ME multi engine birden fazla motorlu uçak
Met meteroloji
MF medium frequency 300-3000 kHz arasındaki radyo frekansları
MFD multi function display çok fonksiyonlu gösterge meteroloji radarından hava durum bilgisinden tutun da haritalar, uçuş göstergeleri motor kontrol göstergelerine kadar kombine edilmiş  bir çeşit tv ekranlı gösterge paneli
MH magnetic heading manyetik pusula yönü
Minimums  uçuşun belirli aşamasındaki(kalkış, aletli iniş vs)hava durumu uygunluk şartları gereksinimi
Mkr marker beacon aletli imiş sisteminin bir parçası 75 MHZ bandını kullanan eliptik veya fan şekline yere dikey doğrultuda  sinyal gönderen glideslop (süzülüş) çizgisi boyunca belirli noktaları belirleyen sistem MM ve OM ye de bakın
MLS microwave landing system  eski ILS sisstemi yerine geçmesi öngörülen yeni ve hassas aletli iniş sistemi
MLU mid-life update askeri veya yolcu uçaklarında faydalı ömür ortalarında servis ve kaabiliyetleri arttırmak, ömrünü uzatmak  amacı ile yeni ilaveler, bakım ve güçlendirmeler yapılması
MLW maximum landing weight azami iniş ağırlığı bir uçağın inmeden önce yakması veya boşaltması gereken (jettison) yakın miktarının üzerindeki ağırlığa sahip olması
MM middle marker orta işaretçi İLS sisteminde glideslopta karar yüksekliği desicion pointi belirleyen işaret sistemi
Mmo maximum operating mach number uçağın azami işletme süratinin mach cisinden ifadesi
Mode A bir çeşit verici, uçağın kimliğini tesbit eder
Mode C uçağın kimliğinin yanında irtifasını da tesbit eden verici (transponder)
Mode S yukardaki A ve C modlarının sahip olduklarının yanında dijital  integrasyon yeteneğine sahip transponder
Mogas mobile gas araç benzini bazı uçak motorlarında kullanma müsadesi vardır
MPA man powered aircraft insan gücü ile uçan hava araçları
MRW maximum ramp weight bir uçağın kalkabileceği azami ağırlıktan daha fazlası pist başına gidene kadar ve kalkış izni alana kadar geçen beklemede yakabileceği ağırlık faslası
Mps metre/saniye tırmanma ölçüsü birirmi
MSA minimum safe altitude asgari emniyet irtifası
Msl mean sea level deniz yüzeyinden yükseklik
MTOW maximum take-off weight azami kalkış  ağırlığı bir uçağın yakıt ve istiab edebileceği yükle birlikte sertifikasında belirtilen kalkış ağırlığı
 

N

 

 BAŞA DÖN
Navaid navigational aid seyrü sefer yardımı
NDB non directional beacon uçağın ADF si tarafından alınan düşük frekanstan mors kodu ile birlikte yayın yapan  radyo vericisi yön bulmaya yarar
 NM nauical miles deniz mili 1nM=1800 metre
NOE nap of earth genellikle askeri uçaklarda yeryüzü kıvramlarını takip ederek görülmeden uçmak
NOTAM notice to airman sivili havacılık otoriteleri tarafından yayınlanan yenilik veya değişiklikleri içeren (trafiğie kapalı alan uçuş yolları vs) bildiri
NOTAR no tail rotor mc donnel douglas patentli buluş kuyruk pervanesi olmayan helikopter onun yerine kuyruk uzantısı içinde dönen fan bulunur bunun oluşturduğu hava akımı kuyruk yanından dışarı atılarak anti tork effekti sağlanır
NS nimbrostratus cloud
 NTSB national transport safety board ulusal taşımacılık ve emniyet dairesi (amerikan)
NVG night vizion gogle gece görüş başlığı

O

 

 BAŞA DÖN
OAT outside air temperature dış ortam hava sıcaklığı
 OBI omni bearing indicator çok yönlü gösterge
OBOGS on board oxygen genarating system askeri uçaklarda oksijen üreten sistem
Obst obstruction engel
OCA obstacle clearence altitude engel aşma yüksekliği
OGE out of ground effect yer etkisinde olmamak helikopterler için. IGE  ye bakın
Okta  gökyüzünün bulutla kapalılık derecesi 1 0kta = gökyüzünün sekizde biri bulutla kaplı demektir (latincede okta=8)
OM outer marker ILS sisteminde glideslop ile localiserin kesiştiği yere yerleştirilen işaretleyici
Omega yüksek doğruluk–düşük frekanslı uzun mesafe seyir sistemi yardımcıları tüm dünyada sekiz yere konuşlandırılmış yer istasyonları sayesinde askeri ve sivil yolcu uçaklarının kıtalar arası uçuşta yön bulmalarına yarar
Overcast tamamamen bulutla kaplı gökyüzü,  8 oktas bulut

P

 

 BAŞA DÖN
P1 pilot in command uçağı o anda idare eden (kullanan) pilot
 P2 co pilot yardımcı pilot
Pan uluslar arası acil durum çağrı sinyali
PAPI precision approach path indicator hassas iniş yolu belirteci havalanı pist başlarına konmuş görerek uçuşta inişi kolaylaştıran bir dizi ışıklı işretçiler
PAR precision approach radar hassas yaklaşama radarı birincil radar ekipmanı son yaklaşmadaki uçakların yükseklik hızı ve yolunu takip ederek onları inişe getiren sistem
Pax passengers yolcular
Permit to fly uçuş musadesi eski uçağın replikaları restoreleri ve evde yapılanlar için verilen uçabilirlik izin belgesi
PF pilot flying birden fazla pilotlu uçaklarda uçağı o anda kullanan pilot
PFD primary flight display birincil temel uçuş ggöstergeleri
PIC pilot in command uçağın o anda kullanan pilot
PIO pilot induced oscilation aşırı kumanda uygulaması sonucu düz uçuşta meydana gelen dalgalanma ve salınımlar
PLN flight plan uçuş planı
PMS performance menagement sysytem güç denetim sistemi
PNF pilot non flying çok pilotlu uçaklarda uçağı o anda kullanmayan pilot
POB persons on board uçakta yolcu var anlamında
POH pilots operating handbook uçağın kullanım klavuzu
PPL privat pilot licence hususi pilot lisansı PPL (H) helikopterler için PPL (microlight )
PPO prior permition only sadece önceden izin alınarak inilen havalanları
Procedure turn aletli inişte uçağın son yaklaşamaya girmesi için gidiş istikametinin zıddına döndüğü safha
Psi pound per square inch basınç birimi
PTT press to talk /transmitt kontrol kolu üzerinde bulunan tesiz haberleşemsini sağlayan mikrofon düğmesi
Purple airspace karaliyet ailesinin uçuşu için notamlanan özel hava sahası (ingiltere)

Q

 

 BAŞA DÖN
QFI qualified flying instructor yetkili uçuş öğetmeni
QDM magnetic heading to a direction finding station yön bulma istasyonuna doğru yönelinen manyetik istikamet
QDR magnetik bearing from the sation yer istasyonundan geri dönüşte istikamet
QFE atmosferic pressure at aerodrom havalanı bölgesinde hava basıncı
QNE 1013.2 milibara ayarlı altimetre
QNH havalanı dışında kalan bölgede deniz seviyesinden yükseklik yerel metereoloji istasyon verilerine göre ayarlanır
 QUJ true bearing gerçek istikamet
 

R

 

 BAŞA DÖN
R&D research and development araştırma geliştirme (ar-ge)
Rabbit lights havalında yanıp sönen ışıklar
RAM radar absorbent materiyal radar sinayallerini emici madde
RAS rectified airspeed düzeltilmiş hava sürati dış ortam sıcaklık istikamet vs açısından göstergedeki hızın yukardaki şartlar göz onüne bulundurularak gerçek hızın bulunmasıdır
RASA radar advisory servis area radarla kontrol edilen hava sahası uçk trafiğini güvenli şekilde yönlendrilmesi
RAT ram air turbine uçağın elektrik sistemlerinde arıza meydana geldiğinde aşağı salınarak  hava akımının geçişinden elektrik elde eden sistem
Rate 1 turn birinci derece dönüş saniyede 3 derecelik dönüş ifa edecek şekilde yatış dakikda 180 derece
Rating pilot lisansına yeni yetkiler eklemek gece uçuş veya aletli uçuş yeteneği gibi
RCL runway centre line pistin orta çizgisi
RH relative humidity nisbi nem
 RMI radio magnetic indicator DI, VOR  ve ADF ile conbine şekilde çalışan yer istasyonuna yönü ve uçağın doğrultusunu göstern seyrüsefer yardımcı cihazı
RNAV aea navigation birçeşit  compüter destekli radyo navigasyon sistemi  
RON remain overnight gece boyunca kalmak uçmamak
RP reporting point rapor verme noktası
RPS regional pressure settings bölgesel altimetre basınç ayarlamaları
RPV remotely piloted vehicle uzaktan kumandalı hava araçları
RT radio telephony telsiz haberleşmesi
RTO rejected take-off kalkıştan vazgeçme
RVR runvay visual range pistte  görüş mesafesi
RVSM reduced vertical seperation minimums  'dikey ayırmanın, FL290 ile FL410 arasında 1000' indirilmesi
RW runway pist
RWR radar warning receiver radar uyarı alıcısı askeri uçaklarda tehdit algılama sistemi radar güdümlü füze algılayıcısı
Rx receiver radyo alıcısı
 

S

 

 BAŞA DÖN
SAM surface to air missile yerden havaya füze
 SAR search and rescue arama ve kurtarma
Sarsat sattelite aided tracking sistem uydu destekli takip sistemi
SAS stability augmentation system stabiliti güçlendirme sistemi helkikopter ve uçaklarda stabiliteyi kararlı uçuşu kolaylaştıran bir çeşit uçuş kontrol kumanda sistemi
SBW steer by wire kablo ile dümen kontrolü uçağın ön tekerleklerinin istikamet kontrolü (direksiyonu) mekanik değil elektrik kablosu ile göndrilmesidir
SC stratocumulus cloud (bulutu)
SCT scattered cloud parçalı bulutlu 3-4 okta bulut
Selcal sellective call özel çağrı genellikle kıtalar arası uçan büyük uçaklarda ışıklı veya sesli uyarı gönderebilen bir haberlşeme ikaz sistemi
Short final piste 2 nm den az kalan bir uçağın yaptığı telsiz anonsu
Shp shaft hourse power türbünlü uçaklarda güç birirmi
SIGMET hava durumunun kötüleşeceği uyarısı
SKC sky clear hava açık
SL  sea level deniz seviyesi
SLAR sideways looking airborne radar yana bakışlı uçaktaki radar
SLMG self lounching motor glider başka bir uçağın çekmesine gerek kalmadan kendi motor gücü ile havalanan motorlu planör
SMOH  since major overhoul son temel bakım ve motor indirmeden bu yana (geçen uçuş saati)
SM  statute mile kara mili 1600 metrelik uzunluk birirmi
Socked-in trafiğe kapalı havalanı
SOP standard operating procedure standart işletme yöntemi
Squawk tranasponderle önceden belirlenmiş kod göndermek SSR ye de bakın
SR-SS sunrise to sunset gündoğumundan gün batımına
SSBJ supersonic bussines jet sesten hızlı iş jeti
SSR secondary surveillence radar yerde konuşlandırılmış ve uçağın kimliğini sorgulayan bir radar uçaktaki transponder ile uyumlu çalışır
ST stratus cloud (bulutu)
Stall süratsiz kalma kanat üzerindeki hava akımını bozulması
STAR standar terminal arrival route  havalanı terminale ulaşma yolu
STOL short take –off and landing kısa mesafede iniş ve kalkış
STOVL short take-off and verticl landing kısa mesafede kalkış ve dikine iniş
STP standart temperature and pressure 15 derece ve 1013.2 mbar
SVFR special visual flight rules özel görerek uçuş kaideleri VFR a da bakın
 

T

 

 BAŞA DÖN
T true doğru
TA transition altitude  IFR trafiğinin flight levels kullanması gereken yükseklik
TACAN  tactical air navigation system UHF frekansından sinyal gönderen ve devamlı surette uçağın seçilen istasyona göre mesafesini ve doğrultusunu hassas bir şekilde veren seyrüsefer yardımcısı. esasen askeri uçaklar için geliştirilmiş olsada uygun DMF mesafe tayin edici ekipmana sahip sivil uçaklarca da kullanılabilir
TAF terminal aerodrom forecast of weather terminal hava tahmin
TAS true airspeed  dış hava sıcaklığı ve irtifaya göre düzeltilmiş hava sürati
T&S turn and slip indicator dönüş ve kayma göstergesi
TBO time between overhouls  uçak üreticilerinin motor yenileme için tavsiye ettikleri motor ömrü süresi saat olarak
 TBW throtle by-wire  elektrik kontrollü gaz kolu
TCAS traffic allert and collusion avoidence sistem trafik uyarı ve çarpışma önleyici sistem yer radarından bağımsız uçağa monte edili radar sistemi ile çalışan bir sistem iki tipi vardır TCAS-1 sadece trafik yakınlaşma uyarısında bulunur ama ne tarafa manevra yapılması gerektiğini söylemez TCAS-2 ise uyarıda bulunduğu gibi sakınma reaksiyonunun ne yöne olması gerektiğini de tavsiye eder
TGT turbine gas temperature türbün gaz sıcaklığı
TH true heading gerçek istikamet
THR treshold pistin başlangıç kısmı eşik
TIT turbine inlet temperature türbün ağzı girişi sıcaklığı
TL transition level flight levele geçiş aşamasıın en alt sınırı
TMA terminal control area (bölgesi)
T/O take off kalkış
TODA take off distance availible kalkış için yeterli mesafe var (pistler için)
TODR take- off distance required  yeterli kalkış mesafesi gerekli
T/R thrust reversers motorun itki gücünü ters çeviren kapaklar. böylce güç ileri yönelir ve uçak indikten sonra pistte daha kısa mesafede durur
Track iz bir uçağın yere göre izlediği gerçek yol
Transponder radyo vericisi-alıcısı
TT true track gerçek uçuş yolu
TTAF/E total time airframe/engine toplam motor ömrü ve gövde uçuş saati
TTSN total time since new uçak ilk alındığından beri toplam uçuş saati süresi
TVOR terminal VOR havalanlarında  yaklaşmaya yardımcı olan düşük güçte bir yer VOR istasyonu
TWR tower kule
TWY taxiway taksi yolu terminalden piste giden yol
tx transmitter
 

U

 

 BAŞA DÖN
UAV unmanned aerial vehicle insansız hava aracı
UCAV unmanned combat aerial vehicle insansız savaş hava aracı
UDF UHF direction finding UHF yön bulucu
UHF ultra high frquency 300-3000 MHz bandındaki radyo frekansları
UNL unlimited sınırsız
UTC universal time co-ordinated  artık GMT  yerine kullanılan zaman dilimi Zulu ya da bakın
 

V

 

 BAŞA DÖN
V-speeds  uçaklarda kullanılan V hızı çeşitleri
V1 desicion speed  kalkıştan vazgeçme karar hızı v1 e kadar kalkıştan vazgeçilebilir ama v1 hızı geçildikten sonra kalkış gerçekleştirilmelidir yoksa durmak için yeterli pist mesafesi kalmamaktadır
Va design maneuvering speed bir uçağın (gövdeye hasar vermeden) aşırı manevra kaldırabileceği   hız sınırıdır
Vfe flap indirme azami hızı bu hızdan sonra flaplar toplanmalı hız göstergesindeki beyaz bölgenin sonudur
Vle tekerlekler açılmış halde yapılabilecek maximum hızdır
 Vmc minumum control hızı iki motorlu uçakların bir motorları durduğunda manevera yapabilmeleri için muhafaza etmesi gereken asgari hız sınırı
Vmo maximum operasiyon hızı
Vne velocity never exceed asla geçilmemesi gereken sürat göstergedeki kırmızı bölge
Vno normal kullanım hızı gövdeye zarar vermeden yapılacak son hız göstergedeki yeşil bölgenin sonu
Vr velocity rotate kalkış için burnu kaldırmaya başlama sürati
Vso azami kalkış ağırlında  tekerlekler açık flaplar indirilmiş halde iken stall hızı  
Vx tüm maotorların tam güçte en iyi tırmanma açısı
Vxse motor arıszasında  en iyi tırmanma açısı
Vy en iyi tırmanma oranı
Vyse motorlar çalışmazken en iyi tırmanma oranı göstergedeki mavi alan
VAD visual approach and departure chart görerek yaklaşama ve kalkış haritaları
VAL visual approach and landing chart görerek yaklaşma ve iniş kartları
Var variation pusula sapması
VASIS visual approach slope indicator sistem piste inişi kolaylaştıran ve görerek iniş için hazırlanmış renkli ışıklar sistemi
VDF very high fequency direction finding çok yüksek frekanslı yön bulma
VFR visual flight rules görerek uçuş kaideleri
VHF very high frquency 30-300 MHz bandındaki radyo ferkansları
vis visibility görüş uzaklığı
VLA very light aircraft çok hafif uçak
VMC visual meterological condition görerek uçmak için gerekli hava durumu şartları 5 millik görüş uzaklığı buluttan 1000 feet dikey uzaklık (300metre) 1 nm (1800 metre) yatay uzaklıkta olacak  şekilde  uçuş şartlarının bulunmasıdır
Vnav vertical navigation
VOR very high frequency omnidirectional range 108-118 MHz bandında çalışan radyo navigasyon sistemi yerdeki vor istasyonu iki fazlı 360 dercelik açıyla sinyal göderir uçaktaki alıcı da pilota yönü ve radyali belrtir
VORTAC  VOR ile TACAN bileşimi
vortex girdap uçakların arkasında bıraktıkları karşık dağınık etkili hava kütlesi
VP variable pitch bazı pervaneli uçaklarda  uçuş esnasında pervane açısını ayarlama sistemi
VRP visual reporting point VFR de uçan uçakların geçtiklerinde rapor etmeleri gereken yer işaretleri
VSI vertical speed indicator tırmanma ve alçalma miktarını gösteren birincil uçuş göstergelerinden biri
V/STOL vertical/short  take-off and landing dikine/kısamesafede kalkış ve iniş
VTOL vertical take-off and landing dikine kalkış ve iniş
 

W

 

 BAŞA DÖN
WAC world aeronautical chart  1:1000000 ölçüsünde
 wake turbulance bir uçağın uçuş esnasında ardında bıraktığı darmadağın aşağı  batan hava kütlesi, büyük uçakların arkasında bıraktıkları bu vortexler 3 dakika kadar sürmekte dağılmadan buralara giren küçük uçklar hafif kontrol kaybından düşmeye varan  neticelerle karşılaşabilirler
eskiden bunu pervanenin yaptığı sanılıyordu ama jetler çıktıktan sonra da devam etmesi bunun pervaneye bağlı değil her uçağın arkasında kalan ve ciddi tehlikeleri olan bir şey olduğu görüldü
WAT weight and temperature ağırlık ve sıcaklık
wet  yakıtla dolu anlamına gelir uçak kiralarken yakıt dahil anlamındadır karşıtı dry
wfu withdrawn from use kullanımdan kaldırılmış
windshear rüzgar yönü ve şiddetinde yerel olarak meydana gelen ani değişim  genellikle yere yakın olurlar kalkış ve inişte uçkları ters anında yakalarsa ani hız kaybına ve düşüşe yol açabilirler
WP waypoint yol güzergah noktası
W/V wind velocity
Wx  weather hava durumu
 

X

 

 BAŞA DÖN
XC cross country 90 milden fazla mesafeye uçmak (genelde hafif GA uçklarda)
xmsn transmission ileti radyo yayını
xpdr transponder radyo vericisi  
 

Z

 

 BAŞA DÖN
zero-timed bir uçak motorunu yenilemek sıfırlamak
Zulu dünyada tüm uçuşlarda kullanılan zaman standardı  eskiden GMT  idi şimdi ise co-ordinated universal time UTC