|
ÜLKE | PARA BİRİMİ | DEVLET İŞARETİ | ÜLKE | PARA BİRİMİ | DEVLET İŞARETİ |
A.B.D. | A. DOLARI | USA | Kıbrıs Rum Devleti | Euro |
CY |
ALMANYA | A. MARKI | D | KIRGIZİSTAN | SUM |
KS |
ARJANTİN | A.PESOSU | RA | KOLOMBİYA | K.PESOSU | CO |
ARNAVUTLUK | LEK | AL | KONGO | K. FRANGI | CB |
AVUSTRALYA | AV.DOLARI | AUS | KUVEYT | K.DİNARI | KT |
AVUSTURYA | ŞİLİN | A | KÜBA | K.PESOSU | C |
AZERBEYCAN | MANAT |
AZ |
LİBYA | L. DİNARI | LT |
B.A.EMİRLİKLERİ | DİRHEM |
BAE |
LİCHTENSTEİN | İSVİÇRE FRANGI | FL |
BELÇİKA | B.FRANGI | B | LÜBNAN | LİRA | RL |
BENGLADEŞ | TAKA | BD | LÜKSEMBURG |
EURO |
L |
BİRMANYA | KYAT | BA | MACARİSTAN | FORİNT | H |
BOLİVYA | B.PESOSU |
BOL |
MALEZYA | RİNGGİT | MZ |
BREZİLYA | KRUZEİRO | BR | MALTA | EURO | M |
BULGARİSTAN | LEV | BG | MEKSİKA | PESO | MEX |
CEZAYİR | C.DİNARI | DZ | MISIR | LİRA | ET |
ÇİN | RENMİNBİ | RC | MONAKO | FRANSIZ FRANGI | MC |
DANİMARKA | D.KRONU | DK | NİJERYA | NAİRA | WAN |
EKVATOR | SUCRE | EQ | NİKARAGUA | KORDOBA | NIC |
ENDONEZYA | RUPİAH | RI | NORVEÇ | N.KRONU | NI |
FAS | DİRHEM | ME | ÖZBEKİSTAN | SUM |
UZ |
FİLİPİNLER | PESO | PI | PAKİSTAN | P.RUPİSİ | PAK |
FİNLANDİYA | FİN MARKKASI | SF | PANAMA | BALBOA | PA |
FRANSA | F. FRANGI | F | PARAGUAY | GUARANİ | PY |
G.AFRİKA CUMHURİYETİ | RAND | ZA | PERU | YENİ SOL | PE |
GUATEMALA | QUETZALE | G | POLONYA | ZLOTY | PL |
HAİTİ | GOURDE | RH | PORTEKİZ | ESKUDO | P |
HİNDİSTAN | RUPİ | IND | ROMANYA | LEU | R |
HOLLANDA | H. FLORİNİ | NL | RUSYA FED. | RUBLE | RUS |
İNGİLTERE | STERLİN | GB | Sirbistan | DİNAR | SRB |
IRAK | I. DİNARI | IRQ | SLOVAKYA | EURO | SK |
İRAN | RİAL | IR | SURİYE | LİRA | SYR |
İRLANDA | EURO | EIR | SUUDİ ARABİSTAN | S.A.RİYALİ | SA |
İSPANYA | PESETA | E | ŞİLİ | YENİ PESO | RCH |
İSRAİL | İ.ŞEKELİ | IL | TAYLAND | BAHT | T |
İSVEÇ | İ.KRONU | S | TUNUS | T.DINAR | TN |
İSVİÇRE | İ.FRANGI | CH | TÜRKİYE | TÜRK LİRASI | TR |
İTALYA | İ.LİRETİ | I | TÜRKMENİSTAN | MANAT | TM |
İZLANDA | İ. KRONU | IS | ÜRDÜN | Ü.DİNARI | JOR |
JAMAİKA | J.DOLARI | JA | VATİKAN |
EURO |
V |
JAPONYA | J. YENİ | J | VENEZÜELLA | BOLİVAR | YV |
KANADA | K.DOLARI | CND | VİETNAM | DONG | VN |
KAZAKİSTAN | TENGE |
KZ |
YEMEN | Y.DİNARI | YMN |
Kuzey Kıbrıs T.C. | Türk Lirası |
KKTC |
YENİ ZELANDA | Y.Z.DOLARI | NZ |
YUNANİSTAN | DRAHMİ | GR | |||
MENŞE/GÜMRÜK ÜLKE KODLARI
Eşyanın Menşei ile ilgili Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğinde Hangi Maddelerden Yararlanılır? Menşe kurallarına ait Gümrük Kanununda ve Gümrük Yönetmeliğinde mevzuata ait ilgili maddeler aşağıdadır. Gümrük Kanunundaki 17. / 18. / 19. / 20. / 21. ve 22. Maddelerde Gümrük Yönetmeliğinde 29. / 33. / 34. / 35. / 36. / 37. / 38 / 39. / 40. / 41. ve 42. Maddelerdedir. Menşe Şahadetnamesi ve EUR.1 Belgesi Ne İşe Yarar? Menşe Şahadetnamesi, eşyanın tercihli olmayan menşe statüsünü kanıtlamaya yarayan bir belgedir. EUR.1 Dolaşım Sertifikası, sertifikası muhteviyatı eşyanın anlaşma kuralları çerçevesinde menşeli olduğunu gösteren, ihracatçı tarafından beyan edildikten sonra ilgili Ticaret/Sanayi Odaları tarafından gerekli kontroller yapılarak tespit edilen ve gümrük idaresince vize edilmesini müteakip geçerli olan menşe ispat belgesi olup aramızda tercihli ticaret anlaşması olan ülkelerle yapılan ticarette indirimli tarifeden yararlanmayı sağlar. A.TR Belgesi ile EUR.1 Belgesi Arasında Ne Fark Vardır? A.TR Dolaşım Belgesi; 2006/10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre, Türkiye veya Topluluk 'ta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgedir. A.TR Dolaşım Belgesi, eşyanın serbest dolaşım durumunda olduğunu gösteren bir belge olup eşyanın menşeini göstermez. EUR.1 Dolaşım Belgesi ise eşyanın menşeini kanıtlamaya yarayan bir belgedir. Menşe Şahadetnamesi Düzenlenmesi Mecburi Midir? Gümrük Yönetmeliğinin 205. maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, menşe esaslı ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde önlemin uygulanmaması için eşyanın önlem uygulanan ülke menşeli olmadığını veya başka bir ülkede gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılmaması gerektiğini tevsik etmek üzere menşe ülkenin veya ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan menşe şahadetnamesinin ibraz edilmesi gerekir. Tedarikçi Beyanı Ne Demektir? Tedarikçi beyanı, Türkiye ile AB arasında serbest dolaşımda bulunan ve PAMK' a dahil ülkelerden biri menşeli eşyanın tercihli menşe statüsünü kanıtlayan belgedir. Tedarikçi beyanına ilişkin hükümler 18 Eylül 1999 tarih ve 23820 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın Tercihli Menşe Statüsünün Kanıtlanmasına Dair Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Form A Belgesi İle Menşe Şahadetnamesi Arasında Fark Nedir? Form A Belgesi, Genelleştirimiş Tercihler Sistemi (GTS) çerçevesinde tercihli rejimden faydalanması talep edilen eşyanın Genelleştirimiş Tercihler Sistemi (GTS) ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir belgedir.Yani, eşyanın tercihli menşe statüsünü gösterir. Menşe şahadetnamesi ise, eşyanın tercihli olmayan menşe statüsünü gösteren bir belge olduğundan dolayı herhangi bir şekilde indirimli tarifeden faydalanmayı sağlamamaktadır. GTS Kapsamında Uluslararası Prosedürün Tamamlanması Ne Demektir? Genelleştirimiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında tercihli ticaretten faydalanmak amacıyla düzenlenen Form A belgelerinin kabul edilebilmesi için Genelleştirimiş Tercihler Sistemi (GTS)'den faydalanan ülkelerin Türkiye'ye, kendi ülkelerinde Form A Menşe Belgelerini düzenleme yetkisine sahip resmi idarelerin isim ve adreslerini, bu idarelerce kullanılan mühürlerin örnek baskılarını ve Form A Menşe Belgelerinin kontrolünden sorumlu ilgili resmi idarelerin isim ve adreslerini bildirmiş olmaları ve söz konusu ürünlerin menşeine ilişkin bilginin doğruluğunun veya belgenin geçerliliğinin kontrolü için Türkiye gümrük idarelerine gerekli yardımı sağlamayı taahhüt etmeleri gerekmektedir.Tüm bu prosedürler tamamlanmadan belgenin kabulü ve tercihli rejim uygulanması mümkün değildir. Menşe Şahadetnamesi Tedarikçi Beyanı Yerine Geçer mi? Menşe Şahadetnamesi tedarikçi beyanı yerine geçmez. Çünkü menşe şahadetnamesi eşyanın tercihli olmayan menşeini kanıtlamaya yarayan bir belgedir. Tedarikçi beyanı ise eşyanın tercihli menşe statüsünü kanıtlayan bir belgedir. |
PARA BİRİMLERİ VE KULLANILDIĞI ÜLKELER
Para birimi sembolleri Çoğu para biriminin karakteristik kısaltması ya da sembolü bulunmaktadır. ₤, Pound ve Lira sembolü; ₤ sembolü L harfinden ve Latin librasından (Pound) türemiştir. Değerli metal ağırlığının ölçümünde ağırlık birimi olarak ve de para birimi olarak kullanılmıştır. $ birçok para biriminin ve de Amerikan Doları’nın sembolü; Dolar simgesi aslında, İspanya-Meksika Peso’su (Piaster) için kullanılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri para biriminin 1780 ve 1790’lı yıllarda yürürlüğe girmesiyle birlikte “Dolar” kelimesi de (Meksika para birimi Amerikan-İngiliz dil kullanımında “İspanya Doları”, yani “İspanyol Taleri” olarak adlandırılmıştır) Meksika’dan devralınmıştır. ¥, Yen ya da Yuan sembolü; Enine tek çizgili ¥ sembolü varyasyonları da vardır. Çin simgesi ve Japon simgesinde iki enine çizgi vardır, fakat Japon sembolü oldukça farklıdır. €, Avro sembolü; Avro sembolü, 1974 yılı Avrupa Topluluğu baş grafikçisi Arthur Eisenmenger’in tasarımıdır. Yunan harfi Epsilonu (ε), bununla da Avrupa’nın antik kökenini çağrıştırır. İki düz çizgisi Avro ve Avrupa’nın ekonomi sahasının istikrarını simgeler. |
||
---|---|---|
Birimi | Kullanıldığı ülkeler | Anlamı / Kökeni |
Afgani | Afganistan | Afgani, aslında Afganlara, Afganistan sakinlerine verilen addır. |
Ariari | Madagaskar | Ariari 2005’te yürürlüğe girmiştir. 2005 öncesinde Malaga Frankı kullanılıyordu. Ülke Fransız kolonisi haline gelmeden önce, Ariari resmi para birimini ifade ediyordu. |
Austral | Arjantin(eskiden) | Eski Arjantin para birimi olan Austral, adını Latincedeki “australis” (=güneye ait) kelimesinden alır. |
Baht | Tayland | Bir Baht (Tayland dilinde: บาท ; sembolü: ฿) 100 Satang’a (Tayland dilinde: สตางค์) bölünmüştür. 25 Satang bir Salüng etmektedir. Aslında Baht, geleneksel ağırlık birimini ifade eder (1 Baht= 15,16 g) ve günümüz Tayland ticaretinde altın ağırlığı ölçüsüdür. |
Balboa | Panama | Balboa, adını Panama’nın batı sahilindeki Pasifik’e ulaşan ilk Avrupalı kâşif Vasco Nûnez de Balbao ’dan almıştır. |
Birr | Etiyopya | Birr (Amharca ብር, aslında “gümüş”) 1894 yılında İmparator II. Menelik zamanında kullanılmaya başlanmıştır. |
Bolivyano | Bolivya | Bolivyano 1987’de yürürlüğe girmiş ve neredeyse değersiz kabul edilen, şu ana kadarki Peso Bolivyano’nun yerini almıştır. Bolivyano, gündelik kullanımda, halk dilinde Peso olarak adlandırılır. |
Cedi | Gana | Cedi (GHC) 1965’den beri Gana’nın para birimidir. “Sedie” (Kauri/ deniz kabuğu) kelimesinden türemiş olup, tarihi kıyı kökenlilerin kullandığı sikke öncesi Kauri parasına dayanır. |
Kolon | Kosta Rika, El Salvador | Kolon 1897’de Kosta Rica’da kullanılmaya başlanmış, daha sonra da Peso’nun yerini almıştır. Kolon Kristof Kolomb’un soyadının İspanyolcasıdır. (ital. Cristoforo Colombo, ispan. Cristóbal Colón, port. Cristovão Colombo). |
Kordoba | Nikaragua | Kordoba adını, Santiago de Granada ve Santiago de León de los Caballeros şehirlerinin kurucusu olan kaşif ve fatih Francisco Hernández de Córdoba’dan alır. |
Dalasi | Gambia | Doların yerel dildeki adıdır. |
Dinar | Makedonya | Dinar (lat. denarius) MÖ. 211’den 3. yy. kadar Roma’daki ana gümüş sikkedir. Ortaçağda dinar fenikle eş anlamda kullanılmıştır. Bu da 1971’e kadar Büyük Britanya’da eski feniklerin kısaltmasında kullanılan “d” harfini açıklar bize. Dinar ismi Latince “deni”den (her ondan) türemiştir. |
Dinar | Cezayir, Bahreyn, Irak, Sırbistan, Ürdün, Yugoslavya (Sirbistan),Kuveyt, Libya, Tunus |
Dinar (Arapça ve Farsça: دينار) ismi Latince Denarius (aureus) dan gelmektedir. Dinar (lat. denarius) MÖ. 211’den 3. yüzyıla kadar Roma’daki ana gümüş sikkedir. Ortaçağda dinar fenikle eş anlamda kullanılmıştır. Bu da 1971’e kadar Büyük Britanya’da eski feniklerin kısaltmasında kullanılan “d” harfini açıklar. Dinar ismi Latince “deni”den (her ondan) türemiştir |
Dirhem | Fas BAE | Bizan İmparatorluğu'ndaki Drahmi'den ileri gelmektedir. |
Dobra | São Tomé ve Príncipe | İspanyol örnek Dublone’nin (çift) ardından basılan 2 altın Escudo tanesi. |
Dolar | Avustralya,Hong Kong,Kanada, ABD, Liberya, Namibya,Yeni Zelanda,Doğu Karayıp Para Birliği, Zimbabwe, Singapur, Tayvan | Dolar kelimesi İngiliz tüccarların Kuzey Almanya ile olan deniz ticaretinde kullandıkları Talerden türemiştir (Kuzey Almanca telaffuzuna göre Taler, “Doller” ya da “Daller”dir). Esasen Dolar kelimesi büyük gümüş madeni para anlamına gelir. 16. yy. halk dilinde İngilizce Kron’a Dolar denmiştir. Kuzey Amerikan Kolonilerinde -hiçbir basım ayrıcalığı bulunmayan Masaçuses madeni paraları hariç- farklı Avrupa ülkelerinin madeni paraları tedavülde olmuştur. Meksika’da sekizlik Reales parası (Peso de à ocho) en geniş yayılıma ulaşmış ve İspanyol Doları olarak nitelendirilmiştir. 1792 yılında Dolar resmi olarak Amerika’nın para birimi olmuştur. Amerikan Dolarının kısaltma simgesi ($), S harfi üzerine iki dikey çizgiden ibarettir. Bu da farklı teorileri akla getirmektedir: Bunlardan biri, İspanyol Dolarının metal resmidir ve Herkül’ün ruhunun dolambaçlı bir pankart şeklinde yansıtılmasıdır. Büyük ihtimal taşıyan diğer teori de İngilizce Birleşik Devletler kelimelerinin ilk harflerinin üst üste getirilmesidir, böylece de alttaki çizgiler yok olmuştur. Dolar simgesinin diğer bir teorisi de Peso’daki iki harfin “p” ve “s” nin ligatüründen oluşmasıdır. |
Đồng | Vietnam | Đồng (Sembolü ₫) Vietnam’ın para birimidir. Adını Vietnam dilindeki 18. ve 19. yüzyıllardaki madeni paradan, "Thong Bun"dan, alır. “Thong Bun” ise çok fazla para ya da tedavüldeki para anlamına gelir. |
Drahmi | Yunanistan(eskiden) | Antik Drahmi (esasen yunan. – δραχμη, Sembolü: ₯) gümüş ağırlık ve madeni para birimi anlamına gelir. Antik dönemden bu yana tedavüldedir. Esasen “elin alabildiği kadar” anlamına gelen Drahmi, Mora Yarımadasında üzerinde küçük demir mızrak ve hatta anıt resimleriyle süslenerek basılmıştır. Obolos, Drahmi’ nin 1/ 6 sı değerindedir. |
Dram | Ermenistan | Dram adının Drahmiden türemiş olduğu sanılmaktadır. Dirhemden daha az bir değeri vardır ve bazen Dirhem yerine kullanılmıştır. |
Dukaten | eskiden | 1284’te Venedik’te darp edilmiştir. İtalyanca “Ducatus” Dük kelimesinden türemiştir. |
Ekü | Fransa (eskiden) | Ortaçağ’dan 18. yy’a kadar olan Fransız altın ve gümüş paralarına Ekü denmiştir. Escudo gibi Ekü adı da sikke üzerine resmedilmiş armadan türemiştir. (Üzerinde kralın resmi olan) “Écu d'or“, “Louis d'or“ olarak ya da Almanlarda 1703’den beri sikke üzerine resmedilmiş, güneş kralını (Louis XIV) sembolize eden güneş simgesi; Sonen- Pistole olarak da adlandırılan altın sikkeler gümüş parçalar Lira (= Paund) halinde basılmıştır. |
Eskudo | Yeşil Burun Adaları (eskiden), Portekiz | levha anlamına gelen Portekizce Escudo kelimesi, bu sikkenin üzerindeki armadan türemiştir. |
Avro | Andora,Belçika, Almanya, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg,Hollanda,İspanya,Vatikan | Ekü (Avrupa Para Birimi= Avrupa Para Birliği), hesaba geçme birimi olarak Avro’nun öncüsüdür. 16 Aralık 1995’te Madrid’te Avrupa Zirvesi, Avrupa para birimi adını Avro olarak belirlemiştir. Bu tarihten önce Avrupa Frankı, Avrupa Kronu, Avrupa Guldeni gibi farklı isimler de öne sürülmüştür. Hali hazırda ünlü bir para değeri isminin kullanılmasıyla süreklilik sinyali verilmiş ve halkın yeni para değerine olan güveni pekiştirilmiştir. Ayrıca katılımcı birkaç ülke, o zamana kadarki kendi para değerlerinin ismini sürdürebilirdi. Örneğin Fransa Ekü’ye bir ara göz kırpmıştır, zira eski tedavül biriminin adıydı bu. Aslında bu tip öneriler, katılımcı ülkelerin çekincelerini gözler önüne sermiştir. Buna karşı da Alman Maliye Bakanı Theodor Waigel Avro ismini önermiştir.Avro simgesi € , büyük yuvarlak bir E üzerine çizilen yatay iki çizgiden ya da eşittir işaretiyle C harfinin birleşiminden oluşmaktadır. Yunan Epsilon (ε) harfini ve bununla da Avrupa’nın antik kökenini çağrıştırmaktadır. Üzerindeki iki çizgi ise Avronun ve Avrupa Ekonomi Sahasının istikrarını öncelikli olarak da halkların eşitliğini ifade etmektedir. Semboldeki kavis karşıtlıkları alt edip birlikteliği sağlayan bir köprü vazifesi görmektedir. Bu nedenle tüm Avro görünümlerinde köprüler resmedilmiştir. |
Fils | Ürdün | |
Filler | Macaristan | Dilsel açıdan Heller’den türemiştir. Tablonun devamına bakınız. |
Florin | Aruba | Gulden'e bakınız. |
Forint | Macaristan | Gulden'e bakınız. |
Frank | İsviçre,Lihtenştayn,Burundi,CFA-Frankı,Cibuti,Gine,Komorlar,Kongo | Fransa ve diğer Frankofon ülkelerde sikke ve para Frank ile ifade edilir. Ortaçağ sonlarındaki Yüz Yıl Savaşları zamanında Fransa’da Franc d´or adıyla altın madeni para basıldı. 16. ve 17. yy.da Frank, gümüş madeni para idi (Franc d'argent). 1795 yılında Fransız Frankı onluk birimler halinde bölümlendi. Daha sonra Frank ismi diğer Avrupa ülkeleri ve Fransız kolonilerinde de kullanılmaya başlandı (CFA-Frankı). Avro tedavüle girinceye kadar Frank; Belçika, Lüksemburg ve Fransa’nın resmi para birimi olmuştur. |
Gurdu/ Gourde | Haiti | Gourde ismi İspanyolca “gordo” kelimesinden türemiştir. |
Guarani | Paraguay | Guarani, Kolombiya’nın keşfedilişi öncesi zamanında Güney Amerika’nın ortalarına yerleşen çiftçilerin oluşturduğu bir Kızılderili halktır. Bu nedenle de Güney Amerika halklarından biri sayılır. |
Gulden | (eskiden)Hollanda, Surinam,Güney Almanya |
Eskiden çoğu ülkede kullanılan bir madeni para birimidir. Golden/goldener (Altından) kelimelerinden türemiştir. Adından da anlaşıldığı gibi esasen altındandır, fakat daha sonraları gümüşten basılmıştır. Latincesi “florenus aureus”, Fransızcası ise “Florin” olan Fiorino’nun, genel kısaltması “fl” ya da “f”dir. 13. yy.da Avrupa’da hâkim olan Floransa Altın Guldeni’nden türemiştir. |
Heller | Slovakya, Çek Cumhuriyeti | Ortaçağ Almanyası’nda oldukça yaygın olan Heller madeni paranın adı; Heller’in esasen darp edildiği yer olan Schwäbisch Hall‘den türemiştir. Aslen “Haller Fenik”tir. |
Hryvnya/ Grivna | Ukrayna | Hryvnya (гривня), at yelesi demek olup; yaklaşık değerinin bir ata bedel olduğu söylenmektedir. Farklı hayvanların kürklerine bedel olan daha küçük para birimleri de kullanılmıştır; Nogata (ayı ya da kurt), Kuna (Vizon ya da samur), Wekscha (sincap). 1 Hryvnya = 20 Nogata = 25 Kuna = 100 Wekscha etmektedir. Daha sonraları Hryvnya ismi bakır sikke (2,5 ya da 3 Kopeke), ya da Hrywenik (гривеник) 10 Kopeke değerindeki gümüş madeni paralar için kullanılmıştır. |
Keş | Çin(eskiden) | Ksh kelimesi Sanskritçe करब "karsha" (= belirli ağırlıktaki küçük sikkeler) kavramından ve Tamil Kelimesi “kasu”dan (= küçük sikke) ileri gelmektedir. |
Kina | Papua Yeni Gine | Kina ismi, Yeni Gine’nin yüksek kesimlerinde geleneksel ödeme aracı olarak kullanılan Kina midyelerinden türemiştir. |
Kron | Danimarka,Estonya,İzlanda,Lihtenştayn Norveç,İsveç,Slovakya, Çek Cumhuriyeti |
Hâkimiyet sembolü olarak basılmış ve darp edilen çoğu madeni
paraya Kron denilmiştir.Günümüzde kullanılan İsveç’in 1 Kronluk
madeni parasının üzerine ülke arması resmedilmiştir. Kron kelimesi Latince "corona", Yunanca "κορώνα" kelimelerinden türemiştir. Çoğu İskandinav ülkesinin para biriminin Kron olmasının nedeni de İskandinav Para Birliği’ne katılmış olmalarıdır. |
Kuna | Hırvatistan | Kuna, Hırvat sansargili anlamına gelir. Bunun nendi de Ortaçağda Hırvat şehirlerinde, Slovenya ve kıyı ülkelerde ticaret ve hesap işlerinde sansar kürkünün kullanılmasıdır. Sansar resimleri de 13.yy başlarından, 14. yy sonlarına değin zamanın Banoviçi sikkelerini süslemiştir. |
Kwacha | Malavi, Zambiya | Köken olarak, gün ağarması - başlaması anlamına gelen Bemba diline dayanan Kwacha kelimesi, “özgürlüğün yeni başlangıcı” sloganını ima eder. |
Kwanza | Angola | Cuanza ya da Kwanza Angola’daki bir nehirdir. |
Kyat | Myanmar | |
Lari | Gürcistan | Lari (Gürcüce ლარი ; kısaca GEL), Gürcüce hazine, mülkiyet anlamlarını ifade eder. |
Lek | Arnavutluk | Arnavutçada para anlamına gelir. |
Lempira | Honduras | Lempira (1499 – 1537), Lenca'ın kabile reisi idi. Lempira İspanyol akıncılarına karşı savaşmıştır. |
Ley | Moldova, Romanya | Ley, Moldovca ve Rumence dillerinde “aslan” anlamına gelir. |
Lev | Bulgaristan | Esasen “aslan” anlamına gelir. Bulgar parası, adını sikkelerin üzerine basılan armalardaki aslan figüründen alır. |
Lira | Malta, Türkiye, İtalya, Libyai Lübnan, Vatikan, Kıbrıs Rum kesimi | Lira kelimesi Latince libra (=Pound) kelimesinden türemiştir. Libra, ağırlık birimi (327,45 gram) olan Roma Poundunun adıdır. Diğer yandan Pound kelimesi de Latince pondus (ağırlık) kelimesinden türemiştir. Aynı zamanda değerli metallerin ölçümünde ağırlık birimi olarak kullanılmış ve böylece de para birimi haline dönüşmüştür. |
Litas | Litvanya | Litas, 1922 – 1940 yılları arasında yürürlükte olmuştur. 1993 yılında, bir yıllığına Rus Rublesinin yerini alan geçiş parası Talonas’ın yerine geçmiştir. Litas kelimesi ülkenin adından doğmuştur. |
Manat | Azerbaycan, Türkmenistan | Manat kelimesi sikke anlamına gelen Rusça “manjeta” kelimesinden doğmuştur. Son hali ise, Latince moneta (Monete) kelimesinden ileri gelmektedir. |
Mark | Bosna Hersek, (eskiden)Almanya, Finlandiya |
Ortaçağ’da Mark, “bir işaretle belirlenmiş gümüş külçesi” iken
(Alm. Mark: işaret), 9. yüzyıldan itibaren eski Poundun yerini alan
ağırlık birimi (yaklaşık yarım Pound) olmuştur. 1998’de Alman Markından ileri gelen Konvertibıl Markı yürürlüğe koymuştur. |
Nakfa | Eritre | Nakfa, adını Eritre’nin kuzeyinde yer alan Nakfa şehrinden almıştır. |
Ngultrum | Bhutan | Dzongka dilinden "dNgul Tam" kelimesinden doğan ve gümüş sikke anlamına gelen Ngultrumདང, 1974 yılındaki para reformundan bu yana Bhutan Krallığı’nın ilk resmi para birimidir. |
Obolos | Yunanistan | Obolus, Obelisk kelimesi gibi eski Yunanca obélos (=et şişi) kelimesinden türemiştir. Muhtemelen bu türün ilk madeni paraları eskiden uçlu bir biçimdeydi. Obolos günümüzde ise az bir meblağın aktarımı anlamına gelmektedir. Bu küçük sikke, Hades’in ölüm krallığından geçiş parası olarak ölenin dilinin altına konulmuştur. Bu, ölen için yerine getirilmesi gereken bir görev sayılmıştır. |
Øre | İskandinavya | Roma zamanında kullanılan Aureus' tan türemiştir. |
Ouguiya | Moritanya | Ouguiya ismi Piaster ile aynı anlama gelmektedir. |
Pa'anga | Tonga | Pa’anga ismi eski bir oyunda kullanılan deniz fasulyesi tohumundan (Entada scandens) ileri gelmektedir. |
Pataka | Makao | Esasen Portekiz kolonilerindeki madeni paraların ismidir. Adı Asya’da yaygın bir şekilde kullanılan Meksika Gümüş Dolarının Portekizce ismi “Pataca Mexicana”dan gelir. 1959 yılına kadar Portekiz Timoru’nda para birimi Pataka olmuştur. Daha sonra ise Escudo, Pataka’nın yerini almıştır. |
Peni | İngiltere | Fenik'e bakınız. |
Peseta | İspanya (eskiden) | Peseta ismi Katalanca kelime “peçeta”dan (kısaltması “peça”) türemiştir. Peseta daha çok küçük meblağ/ parça adını alır. |
Peso | Arjantin,Şili,Dominika,Filipinler, Kolombiya,Küba,Meksika,Uruguay |
Peso (Sembolü: $) İspanyolca ağırlık kelimesinden türemiştir. “Peso de a ocho”nun kısaltılışıdır. Bu da Riyalle tamamlanan 8 ağırlık birimi, yani 8 Riyal ağırlığından parça anlamına gelmektedir. |
Fenik | (eskiden) Almanya | Ortaçağın başlarından bu yana Batı Avrupa’da yaygınlaşan Fenik, Peni adı büyük bir olasılıkla Latince “panna” (anahtar, tava) sözcüğünden türemiştir.. |
Pound | Mısır,Birleşik Krallık,Lübnan, Sudan,Suriye,Jersey,Guernsey |
Sembolü, £’dur (ya da L). Pound Latince “ibra”dan türemiştir.
Sterlin adı ise aynı adlı eski 1,555 gramlık (1/240 Pound) İngiliz
gümüş sikkesinden gelir. Adını ya “easterling”den (Kuzey Almanya’daki Hansa kenti Ostling) aldığı, orada yapılan sikkelere dayandığı, ya da “star/starling”den türemiş olduğu ileri sürülmektedir. Bu ikincisinin nedeni ise; çoğu Ortaçağ İngiliz sikkesinin yıldızla süslenmiş oluşudur. |
Piaster | Mısır Ürdün | Değeri yüksek, eski bir İspanyol sikkesinin adıdır. Bu isim bir zamanların İspanyol Amerika'sında da kullanılmıştır. Mısır da bu ismi kullanmıştır (Arapça قرش Suudi Arabistan riyali, çoğul قروش qurūsch), ancak Piaster Mısır Poundu ve Ürdün Dinarının en küçük para birimi olarak kalmıştır. |
Pula | Botsvana | Pula adını ülke işareti olarak kullanılan “Pula”, yani “yağmur”dan alır. Kökeni Tswana diline dayanan bu sözcükle yağmur dileği de dile getirilmektedir. |
Kuetzal | Guatemala | Kuetzal adını ülke armasını da süsleyen uzun kuyruklu tropikal bir kuştan almıştır. Bu kelime aynı zamanda tüylü yılan “Kuetzalkoatl”da da bulunmaktadır. |
Rand | Güney Afrika | Rand, Afrikancada sıra dağlar anlamına gelir. Dağ silsilesinin içindeki, Johannesburg' un altın çıkarılan Gouteng şehrinin adıdır. |
Renminbi | Çin Halk Cumhuriyeti | Renminbi halkın para birimi anlamına gelir (renmin = halk + bi =para birimi). |
Riyal | Brezilya,İran,Yemen,Katar,Umman,Suudi Arabistan | Latincede “krala özgü” anlamına gelen kelimeden türemiştir. 1 Haziran 1994’ten beri Brezilya’da tedavülde olan aynı adlı para birimi ise “gerçekten” kelimesiyle sesteştir. Arap ülkelerinde Riyal esasen; (Avrupa) büyük gümüş madeni paraları (Taler, Peso) demektir. İran’da Riyal (ریال) “Toman” adlı eski para biriminin yerini almıştır. |
Ringgit | Malezya | Malay dilinde Ringgit; “tırtıklı, dişli” anlamına gelir. Ringgit adı bir zamanlar Güney Doğu Asya’da ödeme aracı olarak kullanılan İspanyol gümüş dolarının tırtıklı kenarlarından gelmiştir. |
Ruble | Rusya ,Tacikistan, Beyaz Rusya | Tahminen ruble kelimesi Rusça “rubitj”den türemiş olup, büyükçe gümüş külçelerin parçalara bölünmesine dayanır. |
Rufiyaa | Maldivler | Ülkede kullanılan dilde, Maldiv Rupisi demektir. |
Rupiah | Endonezya | Rupiah ismini, II. Dünya Savaşında Japon işgalcilerin kullandığı Hint Rupisinden alır. 1610- 1817 yılları arasında Hollanda Doğu Hint Adalarında Hollanda Guldeni kullanılmıştır. |
Rupi | Hindistan,Mauritius,Nepal, Pakistan,Seyşeller,Sri Lanka |
रूप्य Rūpya kelimesi (Sembolü: ₨) Sanskritçe kökenlidir ve işlenmiş gümüş anlamına gelir.Rupi'ye Hindistan'da; Taka, Rubai ve Rupaye gibi farklı isimler de verilmiştir. |
Şekel | İsrail | Şekel (Sembolü: ₪) Sami dil ailesindeki “terazi, çeki” anlamına gelen kelimeden türemiştir. Esasen Şekel, Ons'un ağırlık birimiydi. 60 Şekel bir minaya karşılık geliyordu. İbranice "שקל חדש" kelimesiyle ifade edilen Şekel, ש"ח biçiminde kısaltılmıştır. Sembolü “₪” olup, "ח “ ve “ש" harflerinin bir araya getirilişinden oluşur. |
Şilin | (eskiden) Avusturya | Şilin kelimesinin kökeni hakkında fazla bilgi yoktur. Gotça'da Şilin, aynı zamanda mücevher olarak da kullanılabilen Roma altın sikkesi (Solidus) demekti. Şilin kelimesinin “levha gibi, işaretsel” anlamına gelen, eski Almanca “Skildulingaz” kelimesinden doğduğu sanılmaktadır. Daha sonraları ise Şilin'e resmi olarak Solidus adı verilmiştir. |
Sestertius/ Sesterce | Eskiden Roma İmp. | Sesterce, Roma dönemi sikkelerinden olan “semis tertius” (2 ½) ifadesinden doğmuştur. Sesterce, MÖ. 211 yılında esasen 2 ½' lik bir gümüş sikke olarak Dinar (10 As) ve Quinarius (5 As) ile tedavülde olmuştur. |
Şilin | eskiden Büyük Britanya günümüzde Kenya ,Somali ,Tanzanya ,Uganda |
Eski Büyük Britanya kolonileri günümüzde de Şilin
kullanmaktadırlar. Bu Koloniler onluk sistemden önce 1970 yılına
kadar Şilin'i kullanmışlardır. Şilin kelimesi, Alman halklarının Bizans Solidus'u yerine kullandığı “Skullinger", "Skilligs" ya da "Scilling" gibi kelimelerden doğmuştur. |
Sol | Peru | 1863 yılında Peru'nun para birimine “güneş” (İnka İmparatorluğu döneminden bu yana ülkenin sembolüdür) anlamına gelen Sol adı verilmiştir. 1895 yılında yüksek enflasyon nedeniyle Peru, İnti (İnkaların Keçuva dilinde güneş anlamına gelir) para birimini kullanmaya başlamıştır. |
Som | Kırgızistan ,Özbekistan | Som kelimesi, çoğu Türk dilinde “saf, saf altın” anlamına gelir. |
Sukre | Ekvador | Sukre ismi 1822 yılında İspanyol askerlerinden kaçarken vurulan özgürlük savaşçısı Mareşal Antonio José de Sucre'den alır. |