ASANSÖR -TEKNİK BİLGİLER

Bu gün dünyamızda harika bir dikey taşıma aracı olarak kullandığımız ve insanlığın hizmetine sunulan asansör ilk olarak Avrupadan bütün dünyaya yayıldığını günümüze kadar gelen elimizdeki belgelerden öğreniyoruz.Çok eski çağlardan orta çağa 13 yüzyılın başlarına kadar kaldırma araçlarının arkasındaki güç İnsan ve Hayvan gücüydü Eski Roma İmparotorluğu saraylarında katlar arasında inip çıkan dolapların bulunduğu yazıtlardan öğreniyoruz. Romalı Mimar VİTARÜS .M.S. 26 yılında yazmış olduğu eserde Romada M.Ö. 236 yıl önce dahi yük kaldırmak ve indirmek için bir takım araçlarından söz etmiştir.

Daha sonra bu dolapların ilkel bir asansör olduğuna o zamanki bilim adamları karar vermişlerdir.Orta çağ dönemlerinde buna benzer dolapların (asansör) manastırların duvarlarında dışarıdan faliyet gösteren asansörlerin olduğu bilinmektedir bu tür asansörlerin daha çok savunma ve korunma amaçla yapıldığı düşmanların gece baskınları yaparak içeriye girmesinin önlenmesi için yapıldığı düşünülmektedir.17. Yüz yılın başlarında VELAYER adındaki bir fransız mimar bu ilkel aleti biraz daha geliştirerek karşı ağırlık ile daha iyi dengede çalışmasını sağladı ve bu alet elle çevrilerek hareket ettiriliyordu bunun adına ise uçan sandelye adını vermiştir. 15 yıl sonra Amerikalı mimar HENRY WATERMAN daha büyük bir dolap yaptı ve iki katlı bir binada kullandı bu aleti basınçlı hava ile çalıştırarak. İnsan gücüne ihtiyaç kalmadığını gösterdi.1867 yılında EDOUX adında Fransız mühendis uluslar arası Paris sergisi munasebetiyle yeni bir kaldırma makinesi yaptı ve adını ASANSÖR (Asseneeur) koydu bu makine ziyarete gelen misafirleri en yüksek noktaya kadar çıkartıp indiriyordu.1878 yılında yine Paris sergisinde EDOUX Asansör ile 62.5 metreye yüksekliğe çıkarmayı başardı.

1880 yılında bu kez Alman fizikçı ERNER VAN SİEMENS yeni bir buluş ortaya çıkardı. MANNHEİM sergisinde Elektrikten faydalandı. 1889 yılında Pariste açılan bir sergide ünlü fransız Mühendis EİFFEL adını ölümsüzleştirdiği birde asansör kurdu ve insanlar zahmetsiz bu kuleye çıkararak Parisi seyretdirdi.Çok değil tam 3 yıl sonra Ülkemizde İstanbul'da tarihin saklı olduğu bir kent Altın Boynuz'un büyüleyici güzelliğine bakan otelde (Pera palas), Orient Expres yolcularını ağırlamak için 1892 yılında Fransız Mimar Alxander Valley tarafından inşa edilmiştir.Beyoğlu'nda ilk elektrik kullanan bina olmakla birlikte, Türkiye'nin en eski elektrikli asansörüde Pera Palas otelinde bulunmaktadır. (1892) Otelin en güzel köşelerinden birini oluşturan asırlık asansör adeta Pera Palas'la bütünleşmiş, yenilerine taş çıkarırcasına günümüze kadar güzelliğini ve ihtişamını koruyarak gelmiştir. 5 kişi (400)kg bir ağırlık taşıyabilen asansörün haftada bir bakımı ve yılda birkezde muayenesi yapılmaktadır. Bir Liftboy'un idare ettiği asansörde şimdiye kadar önemli bir kazanın meydana gelmemesi yüzyıllık asansörün gurur kaynağı olmuştur.

Tam 15 yıl sonra Ülkemizin ve Ege bölgemizin incisi olan İZMİR’de 1907 yılında Musevi Vatandaşımız olan Nesim Levi tarafından Karataş semtinde bir Asansör kuruldu,Özelikle yaşlı ve sakatların kullanımı gayesi yapılan bu asansör önceleri su buharı ile çalışıyordu bu gün ise Elektrikle çalışıyor.Bu yapı İzmirin tarihi asansör kulesiydi 60 metre yükseklikte olan bu kulede 55 metre seyir mesafeli iki asansör bulunuyor yakın bir düöme kadar bozuk olan asansörler 1995 yılında İzmir belediyesi tarafından restore edilmiştir asansörün üst katında dinlenmeniz ve İzmir körvezinin eşsiz manzarasını seyretmenizi olanak sağlayan bir kaffe ve resturant bulunmakatadır.Bu tarihlerden birkaç yıl arayla özelikle İstanbulun Beyoğlu semtinde bir çok asansör inşa edilmiş ne yazıki bunlar yapılam imar tadilatlarında yada yıkılan binaların yerine yenilerin yapılması süreti ile bu tarihi asansörler yok olmuştur.19.yüz yılın başlarında dünyada asansörlerde yapılan teknolojik devrimler sayesinde hızla ivme kazanarak Uluslar arası dev firmalar kurulmuş ve asasörde adeta bir teknolojik devrim yaratılmıştır.

Bu gün bu asansörler hızları saniyede 8 metre olan ve 400 metreye kadar yükselen asansörle yapılmakta üstelik bu asansörler rahatlıkla 20-25 kişiyi taşıyabilen akıllı asansörlerdir.Akıllı asansörler den çok kısa olarak söz etmek gerekirse bu asansörler bina yolcu trafğine göre tasarlanmış,hatta otmasyon sistemi sayesinde yolcunun kullanım alışkanlıkları takip ederek Örneğin: hergün herhangi bir kattan asansöre binen yolcu birkaç gün sonra sistem sayesinde otomatik olarak algılanır o yolcuyu o katta hazır bekler.en önemlisi her hangi bir tehlike anında asansörün veri bankasında biriken bilgiler sayesin asansörlerin öncelikle hangi katlara yöneleceğini kendisi belirler.Asansör dolduğunda diğer katlara uğramadan gider ve vakit kaybının önüne geçerler.Ayrıca bu asansörler UPS beslemeli yapıldığı takdirde eleketrik kesilmelerinde veya jenarötör arızasında asansörlerin kat arasında kalması da önlenebilmektedir

Ani frenlemeli güvenlik tertibatı : Kılavuz raylar üzerindeki frenleme hareketi ani olan paraşüt sistemi

Araç asansörü (automobile elevator) — Kabini ticari olmayan motorlu araçları taşıyacak boyutlarda yapılmış asansör.

Asansör (elevator) — Boyutları ve yapımı itibarıyla insanları da içine alacak bir kabini olan, tam düşey veya tam düşey doğrultuya 15 dereceden daha az eğimli olabilen kılavuz raylar arasında belli duraklara insan ve yük taşıyan bir araçtır.

Asansör boşluğu (elevator hoistway) — Kabin ve eğer varsa karşı ağırlığın içinde hareket ettiği boşluktur. Bu boşluk; kuyu dibi, kuyu duvarları ve kuyu tavanı ile sınırlıdır.

Asansör Kuyusu : Kabin ve varsa karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının içinde hareket ettiği boşluk. Bu boşluk genellikle kuyu dibi, kuyu duvarları ve kuyu tavanı ile sınırlıdır.

Beyan Hızı (rated speed): Asansörün tasarımlandığı, mt/sn olarak ifade edilen kabin hız değeri.

Beyan yükü : Asansörün tasarımlandığı taşıma yükü değeri

Dengeleme Ağırlığı : Kabin ağırlığının tümünü yada bir kısmını dengeleyerek enerji tasarrufu yapan kütle

Elektrik güvenlik zinciri : Seri olarak bağlı olan elektirk güvenlik cihazlarının tümü

En küçük halat kopma yükü : Halat anma çapının karesi ile, halat tellerinin anma dayanımı ve halat yapısına bağlı bir katsayının çarpımına eşittir.

Etek: Kabin eşiği veya durak kapısı eşiğinden aşağı doğru düşey doğrultuda uzanan düzgün bir kısımdır.

Güvenlik Tertibatı (safety gear) : Aşağı doğru aşırı hız kazanma veya askı tertibatının kopması halinde devreye girerek kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını frenleyerek sabit tutan , mekanik bir tertibat.

Hız regülatörü (overspeed governor) : Asansör belli bir hıza ulaştığında tahrik tertibatını devre dışı bırakan ve gerektiğinde güvenlik tertibarını çalıştıran bir düzen

İskelet : Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını taşıyan, askı halatlarına bağlantılı metal çerçeve. Bu iskelet kabin duvarlarının bir parçası da olabilir.

Kabin: Asansörün insan ve/veya yükleri taşıyan bir parçası

Kabin bükülgen kablosu : Kabin ile kumanda tablosu arasındaki bağlantıyı sağlayan bükülgen kablo

Karşı ağırlık : Sürtünme ile tahriki sağlayan bir kütle

Kaymalı Güvenlik Tertibatı : Kılavuz rayları etkileyerek frenleme etkisinin sürtünme ile gerçekleştiği, kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığında meydana gelen kuvvetlerin kabul edilebilir bir değerde sınırlandırılması için özel önlemlerin alındığı bir güvenlik tertibatı.

Kılavuz Raylar : Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığına kılavuzluk eden asansör kısımları

Kilit Açılma Bölgesi : Durak kapısı kilidinin açılmasına izin verilebilmesi için, kabin tabanının durak seviyesinin altında ve üstünde bulunması gereken bölge

Kullanıcı : Asansörden yararlanan kimse

Kullanılabilir Kabin alanı : Döşemeden 1 mt. yükseklikte ölçülen, asansörün çalışması sırasında yolcu ve yüklerin yararlanabileceği alan.

Kuyu alt boşluğu : Kabinin gittiği en alt durak seviyesinin altındaki asansör kuyusu kısmı

Kuyu üst boşluğu : Kabinin gittiği üst durak seviyesinin üstündeki asansör kuyusu kısmı
Lamine Cam : 2 veya daha fazla cam tabakasından her birinin palstik bir madde ile birleştirilmesiyle meydana gelen güvenlik camı

Makara dairesi : Tahrik makinasının bulunmadığı, ancak makaralrın bulunduğu, hız regülatörü ve elektrik tertibatının bulunabileceği oda.

Makina dairesi : Makina veya makinaların bulunduğu oda

Otomatik seviyeleme : Asansör durduktan sonra, yükleme ve boşaltma sırasında gerekirse birbirini takip eden hareketlerle durma seviyesinin ayarlanması.

Regülatör Halatı : Askı tertibatının kopması durumunda güvenlik tertibatını çalıştırmak için kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığına bağlanan yardımcı halat.

SINIFLANDIRMA

Sınıf I Asansörleri
İnsan taşımak amacıyla tasarımlanmış asansörlerdir.

Sınıf II Asansörleri
Esas olarak insan taşımak için tasarımlanan ancak gerektiğinde yük de taşınabilen asansörlerdir.

Sınıf III Asansörleri
Sağlık tesislerinde kullanılmak üzere sedye vb. taşımak için tasarımlanmış asansörlerdir.

Sınıf IV Asansörleri
Esas olarak yüklerin şahıslar refakatinde taşınması için tasarımlanmış asansörlerdir.

Sınıf V Asansörleri
Yalnızca küçük yüklerin taşınması için yapılmış, insanın giremeyeceği boyutları olan servis için kullanılan asansörlerdir.

Sınıf VI Asansörleri
Yüksek katlı ve trafikli binalar için tasarımlanmış, hızı 2,5 m/sn ve üstü hızlarda hareket eden asansörlerdir

50 kG - 100 kG - 300 kG KAPASİTELİ MONŞARJ ASANSÖRLER

- Paslanmaz çelik saç kaplama veya boyalı seçenek
- Tek hızlı tahrik sistemi
- Işıklı ve sesli kullanma panelleri
- Galvaniz profilden oluşan kuyu taşıyıcı iskeleti (Modüler)
- Sessiz, arızasız, ekonomik çözümler
- Makine dairesi yeri; altta veya üstte

YÜRÜYEN MERDİVEN, YOL ve RAMPALARA AİT ÖLÇÜ ve BOYUT TABLOSU

SEDYE ASANSÖRLERİ ÖLÇÜ ve BOYUTLAR TABLOSU

* Standart Olmayan Düzen

YÜRÜYEN MERDİVEN

Yürüyen Merdivenin Tarihçesi
1899’da Charles D. Seeberger Otis Elevator Company’ye katıldı ve kendisiyle birlikte yürüyen merdiven (escalator) ismini de getirdi (İngilizce asansör anlamına gelen “elevator” kelimesi ile Latince basamak anlamına gelen “scala” kelimesinin bir araya gelmesiyle oluşur). Seeberger-Otis beraberliği, genel kullanım maksatlı ilk basamaklı tip yürüyen merdiveni üretti ve bu yürüyen merdiven ilk ödülünü kazandığı Paris 1900 sergisinde halka tanıtıldı.