Şasi Tadilatı Araç Projesi

AİTM yönetmeliği hangi şasi tadilatlarına müsaade etmektedir ?

1- Komple Şasinin Değiştirilmesi :

 Komple şasinin veya araç tanıtım numarası bölümü olan kısmının yenisiyle değiştirilmesi gereken durumlarda tadilat,  araç imalatçısının bu konuda yetkilendirdiği servis tarafından yapılır.

 2- M kategorisi aracın N kategorisi bir araca dönüştürülmesi :

Yapılacak tadilatın projesi çizilir, kasa ilave edilecek ise AİTM yönetmeliğindeki üst yapı ile ilgili hususlar uygulanır.
Ayrıca
  • Dış gürültü seviyesi70/157/AT yönetmeliğine veya  ECE-R 51 düzenlemesine uygunluğu tesvik edilmelidir.
  • Arkadan çarpmaya karşı koruma ve sıvı yakıt tankları 70/221/AT yönetmeliğine veya ECE-R 34 düzenlemesine uygun olmalıdır.
  • Geri görüş düzeneklerinin araçlara uygunluğu belgelenmeli veya sayı ve konumlarının 2003/97/AT yönetmeliğine uygunluğu kontrol edilmelidir.Üst yapıların genişliğinin, araç geri görüş düzenekleri bakımından, aracın tip onayında öngörülen azami ve asgari sınırlar içinde kaldığı kontrol edilmelidir. Üst yapı bu sınırlar dışında ise,geri görüş düzeneklerinde yapılan değişikliğin uygunluğu  yetkili teknik servisler tarafından bir rapor ile tevsik edilmelidir.2003/97/AT Yönetmeliği veya buna eşdeğer ECE – R 46 Teknik Düzenlemesinin güncel seviyesinden  tip onayına  sahip olan araçlarda bu madde uygulanmaz.
  • FrenlerM, N ve O kategorisi araçlarda, frenler, 71/320/AT Yönetmeliği veya ECE – R 13 veya R 13-H Teknik Düzenlemesinin güncel seviyesine göre belgelenmiş olmalı veya uygunluğu  yetkili teknik servisler tarafından bir rapor ile tevsik edilmelidir.Asbestli fren balataları kullanılamaz.71/320/AT Yönetmeliği veya ECE – R 13  veya R 13 – H teknik düzenlemesinin güncel seviyesinden  tip onayına  sahip olan araçlarda bu madde uygulanmaz. Araçlarda basınçlı hava tankları varsa, 31/3/2002 tarihli ve 24712 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğine (87/404/AT) göre CE onaylı olmalıdır.
  • Aydınlatma tesisatı- Motorlu araçlar ve onların römorklarında ancak gerekli ve izin verilen aydınlatma düzenleri bulunabilir. Reflektör ve benzeri gereçler de aydınlatma düzenleri sayılır. Aydınlatma düzenleri kurallara uygun olarak yerleştirilmeli ve her zaman çalışır durumda olmalıdır.- Aydınlatma düzenleri 76/756/AT Yönetmeliğine veya buna eşdeğer ECE – R 48 Teknik düzenlemesine uygun olmalıdır.- Dış aydınlatmada  kullanılan lambalar ve benzer cihazlar tip onaylı olmalıdır.
    - Ön taraftan kırmızı ışık, arkadan ise geri vites lambası dışında beyaz ışık görülmemelidir (Karayolları Trafik Yönetmeliğinin izin verdiği özel amaçlı araçlar hariç).
    - Dönüş lambaları ve 4’lü uyarı sistemi dışında araçlarda dışardan görülecek yanıp sönen başka aydınlatma bulunmayacaktır (bu Ekin  madde 1.20.6 ve madde 1.20.7de belirtilenler hariç).
    - Mavi renkli olarak yanıp sönen geçiş üstünlüğü ışıklı uyarı işaret donatımı cankurtaran, itfaiye,sivil savunma, trafik ve genel zabıtaya ait araçlar ile Karayolları Genel Müdürlüğünün sadece trafik hizmetlerine ayrılan araçları dışındaki araçlarda bulunmamalıdır (İtfaiye ile trafik ve genel zabıta kırmızı renkli yanıp sönen lamba kullanabilir).  Bu lambalar ECE – R 65 Teknik Düzenlemesine göre tip onaylı olmalıdır.
     – Sarı olarak yanıp sönen uyarı düzenleri aşağıda işaret edilen araçlardan başkasına konulmamalıdır;
    -  Kar mücadelesi ve yol bakım araçları,
    -  Kurtarma araçları,
    -  Genişliği 2,6 m.yi aşan ve ilgili kuruluşların izni ile karayoluna çıkabilecek araçlar,
    -  Tarım ve orman traktörleri
    Bu lambalar ECE – R 65 Teknik Düzenlemesine göre tip onaylı olmalıdır.
    - Motorlu araçlarda ve bunların römorklarında (karavanlar dâhil), boyuna kenarlar ve arka kapakları üzerinde yansıtıcı reflektörler bulunabilir. Bu yansıtıcılar, ECE – R 104 teknik düzenlemesine uygun olmalıdır.
     – Elle kullanılan arama projektörleri (en fazla 35 watt’lık beyaz ışık veren bir arama projektörü kullanılabilir). Projektörler için Trafik Şube ve Bürolarından müsaade almak zorunludur.
    - Araçlarda ECE – R 48 teknik düzenlemesinde tanımlanmış ilave stop lambası, kuyruk lambası ve arka sinyal lambaları bulunabilir.
     – Üst yapı nedeni ile ilave lamba takılması veya lambaların yerlerinin değiştirilmesi gibi sebeplerden aydınlatma bakımından tip onayı geçersiz olan araçların uygunluğu kontrol edilmeli veya teknik servislere kontrol ettirilmelidir.
    - 76/756/AT Yönetmeliği  veya buna eşdeğer ECE – R 48  Teknik Düzenlemesinin güncel seviyesinden  onayına  sahip araçlarda bu madde uygulanmaz.
  • Yan koruma çerçevesi- N2 , N3 , O3 ve O4 kategorisi Tam ve Tamamlanmış araçlar 13/1/2002 tarihli ve 24639 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının  Yan Koruması (Yan Koruyucular) İle İlgili Tip Onayı Yönetmeliğini (89/297/AT) karşılayacak teknik donanıma sahip olmalıdırlar. – Yan koruma çerçeveleri, yarı römork çekicileri, tomruk gibi uzun malzeme taşıyan ancak kasası bulunmayan yarı römorklar  ve yapısı itibarı ile yan koruma çerçevesi takılamayan araçlarda aranmaz.- Araç boş, yürür vaziyetteyken çerçevenin alt kenarı yerden en fazla 550 mm, üst kenarı ise , kasanın alt kenarından en fazla 350 mm aşağıda olacaktır. Ancak kasanın alt kenarı yerden 1300mm.den daha yüksek ise, yan koruma çerçevesinin üst kenarı,  yerden en az 950mm yüksekte olabilir. Kasanın alt kenarı, arka tekerlek lastiklerin, dış yüzeyinden geçen düşey düzlemde ölçülür. Bu düzlemin tespitinde, lastiğin yere basan bölümünde oluşan şişkinlik dikkate alınmaz.- Yan koruma çerçevesinin dış yüzeyi düzgün olacak, cıvatalı bağlantı varsa, cıvata başları yuvarlatılmış olacaktır.
    - Yan koruma çerçevesinin yerleştirilişi, 89/297/AT Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde olacaktır.
    - Yan koruma çerçevesinin mukavemeti, 89/297/AT Yönetmeliğinde istenen şartları sağlamalıdır. Mukavemet deneysel olarak gösterilebileceği gibi hesap yolu  ile de gösterilebilir.
    - 89/297/AT veya buna eşdeğer ECE – R 73 Teknik Düzenlemesinin güncel seviyesinden onayına  sahip olan araçlarda bu madde uygulanmaz.
  • Römork Bağlantı tertibatı-Araçlarda kullanılan römork çekme amaçlı bağlantı tertibatı 94/20/AT Yönetmeliğinin güncel seviyesine şartları karşılamalıdır.-Bağlantı tertibatı tip onayına sahip olmalıdır. Araç ile bağlantısı  deneysel veya matematiksel yol ile doğrulanmalıdır. 94/20/AT Yönetmeliği  veya buna eşdeğer ECE – R 55 Teknik Düzenlemesinin güncel seviyesinden  onayına  sahip araçlarda bu madde uygulanmaz.
  • Ön koruma çerçevesi- N2 ve N3 kategorisi araçlarda, 16/10/2003 tarih ve 25261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların Ön Koruma Donanımları İle İlgili Tip Onayı Yönetmelik (2000/40/AT) yürürlüğe girdiği tarihten sonra bu madde uygulanacaktır. N2G, N3G kategorileri ile, yapısı itibarı ile uygulanması mümkün olmayan damperli kamyon, çöp kamyonu ve benzer araçlar bu maddenin kapsamı dışındadır.- Bu araçlar belirtilenden farklı bir araca dönüştürülüyorsa 2000/40/AT Yönetmeliğini sağlayan bir ön koruma çerçevesi ile donatılmalı ve tadilatı onayı alınmalıdır.

3- N  Katagorisi Kapalı Kasa (Van, Panelvan) Araçtan M katagorisine dönüşüm,

  • Kapalı kasa kamyon (van) veya kamyonet (panelvan) olarak imal edilen araçların, yapısı itibariyle uygun olması halinde M2 veya M3 kategorisi yolcu aracına dönüşümü Yük dağılım ve koltuk yerleşimini gösteren proje yapılır. AİTM yönetmeliği Ek VII madde 1.1, madde 1.9, madde 1.44, madde 1.50’de belirtilen şartlara uygunluğu tevsik edilecektir
  • Kapalı kasa kamyon (van) veya kamyonet (panelvan) olarak imal edilen araçların, yapısı itibariyle uygun olması halinde M1 kategorisine dönüşüm.M1 kategorisi için MARTOY’da belirtilen tüm onaylar aranır. (Özel amaçlı araçlar için MARTOY’un Ek XI’i uygulanır)

 

4- Çekiciden kamyona dönüşüm

  • Şasi tadilatı yapılmaması durumunda, üst yapı için AİTM Ek VIII ve araç için  AİTM Ek VII madde 1.3 ve madde 1.42 maddelerine  uygunluğu aranır. 

    Şasi  uzatıldığı takdirde, tadilat, standartlara veya araç üreticisinin tavsiyelerine uygun olmalı ve uygunluğu tevsik edilmelidir.  Dönüş yeteneği uygun olmalıdır. Yukarıdakilere ilaveten, AİTM Ek VII, madde 1.9 ve madde 1.20’ye uygun olmalıdır.

 

5- Kamyonet veya kamyondan yarı römork çekiciye dönüşüm

Gücü müsait olması  kaydıyla kamyonet veya kamyondan yarı römork çekiciye dönüşümü.
Aracın şasi boyu kısaltıldığı takdirde, işlem standartlara veya araç üreticisinin tavsiyelerine ve Ek VII 1.20’ye  uygun olmalıdır.
Araç Kamyon halindeyken, fren ve elektrik donanımı römork çekmeye uygun ise, yapılacak tadilat esnasında oluşacak değişikliklerin uygun olduğu tesvik edilmelidir. Kamyon halinde fren donanımı römork çekmeye uygun değilse, tadilatın  Ek VII madde 1.9’a uygunluğu, onay kuruluşunun görevlendirdiği yetkili teknik servislerde tüm fren testleri yapılarak tevsik edilmelidir . Römork için hazırlanacak aydınlatma donanımı da Ek VII 1.20’ye uygun olmalıdır.
Takılacak beşinci teker,  5/1/2002 tarihli ve 24631 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorklarının Mekanik Bağlantı Tertibatları ve Bunların Araçlara Yerleştirilmesi İle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği  (94/20/AT) veya ECE R 55 onaylı olmalıdır. Şasiye bağlantısı ana araç üreticisi veya beşinci teker üreticisinin talimatına göre yapılır.