TSE ARAÇ PROJE /BELGELENDİRME/SORGULAMA

Araç Proje Tüm Mevzuat

Bu çerçevede, daha önce 15+1 ve 16+1 koltuklu araçlar “otobüs” olarak tanımlanırken, 6495 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi gereğince 1/8/2013 tarihten itibaren “Minibüs” olarak değerlendirilecektir. Benzer şekilde; daha önce MARTOY ve AİTM Yönetmeliğine göre, M1 kategorisinde olan ancak 2918 sayılı Kanuna göre “Minibüs” olarak tanımlanan “sürücü dâhil en fazla 9 oturma yeri olan araçlar”, 6495 sayılı Kanun ile MARTOY ve AİTM Yönetmeliğindeki M1 kategorisine uygun hale getirilerek “otomobil” olarak tanımlanmıştır.

Bu kapsamda, Bakanlığımızca 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu maddesine dayanılarak 28/11/2008 tarihli ve 27068 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan AİTM Yönetmeliğinin Ek-1’inin 7.1.1 maddesindeki “Minibüsler” tanımının 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunundaki tanımlara uygun olarak tekrar düzenlenmesi amacıyla çalışmalara başlanmıştır.

TSE AİTM YÖNETMELİĞİ MÜSAADE EDİLEN TADİLATLAR UYGULAMA ESASLARI  

ARAÇ TADİLAT PROJELERĐN HAZIRLANMASINDA YARDIMCI OLACAK YAYIN VE YÖNETMELİKLER :

1-Karayolları Trafik Yönetmeliği
2-A.İ.T.M. Yönetmeliği ve değişikliğe uğramış maddeleri ile MARTOY Yönetmeliği ve Yönetmeliğin Uygulama Esasları
3-TS 4930
4-TS 88
5-Makina Mühendisleri Odası Yayını ; Yayın No: 38 –195-248-254-267
6-Araçların Muayene Kontrol ve Karayolu Uygunluk Belgeleri ( Teknik Belge-Araç Tip Onay Belgesi )
7-Araçların Broşürleri / Teknik Belgeleri

Bir aracın motor ve şasi değişikliği dışında  kısmi komplelerinin aynı karakterdeki orijinalleri veya ana üreticinin onayladığı alternatifleri (tip onayı kapsamında bulunan) ile değiştirilmesi tadilat kapsamında değildir. Ancak Karayolları Trafik Kanununun 32 nci maddesi hükümleri saklıdır.

Ekonomik ömrünü doldurması veya başka nedenlerle hurda olduğu saptanmış olan ve trafik kaydı silinmiş bulunan araçlara tadilat yapılamaz ve yeniden tescil edilemez.

Tadilatı yapılacak aracın tadilatla ilgili aksam, teknik ünite veya sistemi “E” ve/veya “e” belgeli ise, belgelerinde o araca uygulanabileceği belirtilmiş ve montaj talimatı varsa,  sadece montajı yapan firma Teknik Sorumlusunun uygunluk beyanı  aranır.

Projeye tabi olmayan tadilatlar; bu Ekin 4 üncü maddesinde yer alan tadilatlar dışında kalan ve tanıtma bildirimlerindeki özellikleri değiştirmeyen  ve araçlarla ilgili  kanun veya yönetmeliklerin sınırları içerisinde kalan  tadilatlar için Ek V/D’ye  göre sınırlı tadilat bildirimi düzenlenir ve Bakanlık veya yetkili kılacağı kuruluşa onaylattırılır. Onaylı nüshalardan biri Araç Muayene İstasyonuna verilir ve aracın trafiğe tescili için Karayolları Trafik Kanununun 32.nci maddesi uygulanır.  

Tadilat sırasında değişen veya ilave edilen kısımlar nedeniyle aracın aksam, sistem ve ayrı teknik üniteleri kapsamında değişiklik yapılması   durumunda, yapılan değişiklik ve bu değişikliğin etkilediği sistemler, bu Yönetmeliğin Ek VII ve diğer ilgili hükümlerini karşılamalıdır.

Yapılan tadilat aşağıda belirtilen tadilatların birden fazlasının kapsamına giriyorsa, her biri ayrı ayrı değerlendirilir.

Teknik Servisler: TSE, İTÜ, YTÜ, TAMTEST, TÜS-SAB ve FRENTEKNİK

Adres:  OFİM 100. Yıl Bulvarı No:99 Kat:2 Ostim/ANKARA

Tel: 0 312 592 50 12
Fax: 0 312 592 50 13

Ulaşım ve Lojistik Kalite Yönetim Sistem Müdürlüğü

E-posta:  molcer@tse.org.tr

Ankara Araç Proje Müdürlüğü

Tel : 0 312 592 50 00
Fax : 0 312 592 50 02
E-posta:   aeraslan@tse.org.tr

Araç Sınıfı Gövde Tipleri

M SINIFI ARAÇLAR:Öncelikli olarak yolcuların ve eşyalarının taşınması amacıyla tasarımlanmış ve imal edilmiş motorlu araçlar.  (En az 4 tekerlekli, motorlu yolcu taşıma amaçlı araçlar)

M1: : Sürücü oturma yerine ilave olarak sekizden fazla oturma yeri olmayan M kategorisi araçlardır.

M1 SINIFI ARAÇLARIN ÜST YAPI GÖVDE TİPLERİ

 Otomobil M1 sınıfı üstyapı gövde tipleri AA, AB, AC, AC, AE, AF  

 AA:  Sedan, iki yada dört kapılı, en az dört kişilik, sabit şaseli ve dörtten fazla penceresi olan kapalı binek taşıtlardır. Kısacası iki veya dört kapılı dörtten fazla kişinin seyahat edebildiği uzun şaseli araçlardır. Sedan araçların iç konforları  da oldukça ileri düzeydedir.              

  AB:   Heçbek Hatchback, 3 veya 5 kapılı, 4 ve 4'den fazla oturma kapasitesine sahip ve bagaj uzantısı olmayan araçlardır. Bagaj kısmı sedan araçlara göre uzun değildir. 

 AC:   Steyşın (Station Wagon) Gövdesi kapalı, arka şekli daha geniş bir iç hacim sağlayacak şekilde dizayn edilmiş, üst tavanı sabit ve sert tavanlı, bununla birlikte tavanın bir kısmının açılma özelliği olabilen, sürücüden başka en az 3 oturma yeri ve en az iki sırası bulunan (sıra ve sıralar öne yatmak veya çeşitli şekillerde hareket ettirilmek                           

 AD:   Kupe (Coupe) Gövde kapalı, genellikle daratılmış arka hacimli, üst tavanı sabit, sert tavanlı, bununla birlikte bazı modellerde açılabilir tavanı olan, sürücü oturma yerinden başka en az bir oturma yeri ve enaz bir sırası bulunan, iki taraflı kapılara sahip, ayrıca arka kapağıda açılabilen 2 veya daha fazla kenar pencereli otomobillerdir.

 AE:   Üstü açılır kapanır (Cabriolet) Günlük dilde üstü araba olarak bilinen cabrio; açılıp kapanabilen tavanlı, bütünü ile indirilebilir cam fonksiyonuna sahip, iki yada dört kapıdan oluşan karoser tipi binek otomobillerdir.

  AF:   Çok amaçlı araç (SUV)  AA'dan AC'ye kadar belirtilenlerin dışındaki, yolcu ve onların bagaj veya yüklerinin tek bir bölmede taşıması amaçlanan ve motorlu araçlar ve römorkları tip onayı yönetmeliğindeki şartları taşıyan motorlu araçlardır.

 AG:   Ticari Steyşın Station Wagon tavanı aracın arka ucuna kadar uzanan, genelikle 5 kapılı olan ve taşıma kapasitesi diğer binek araçlara göre daha çok olan araçlardır. Genellikle 5 kişilik oturma kapasitesine sahip olan station wagon araçların arka koltukların arasında uzun ve yüksek bir bagaj alanı bulunur.

G (Arazi tipi araçlar)

Kendi başına bir sınıf değildir ve bu özelliği taşıyan M ve N kategorisindeki araçların sonuna G işareti eklenir (Ör: M1G, N1G). Her 4×4 araç G harfi ile işaretlenmez ve farklı kriterlere sahip olması gerekir.

(1)   En az bir ön ve en az bir arka dingil, bir tahrikli dingilin tahrikinin ayrılabilirliğine bakılmaksızın eşzamanlı tahrikli olarak    tasarımlanan,

(2)   En az bir diferansiyel kilitleme mekanizması veya buna benzer işlevde bir mekanizması olan,

(3)    Tek araç olarak en az % 25'lik bir eğimi tırmanabilen.

(4)    Aşağıdaki altı şarttan beşini yerine getirmelidir:

(5)     Yaklaşma açısı en az 25 derece olmalı,

(6)     Uzaklaşma açısı en az 20 derece olmalı,

(7)    Rampa açısı en az 20 derece olmalı,

(8)    Ön dingil altında alt açıklık en az 180 mm olmalı,

(9)     Arka dingil altında alt açıklık en az 180 mm olmalı,

(10)    Dingiller arasında alt açıklık en az 200 mm olmalı.

MOTORLU KARAVAN 

M1 ARAÇ SINIFI GÖVDE TİPİ SA

KARAVAN ARAÇ SINIFI

KARAVAN GÖVDE TİPİ    :  SA

Asgari olarak aşağıdaki teçhizatı içeren yaşam düzeni alanı olan M kategorisi bir araç:

     (a) koltuklar ve masa,

     (b) koltuklardan da dönüştürülebilecek yatacak yer,

     (c) yemek pişirme imkanları,

     (d) depolama imkanları.

Bu donanımlar yaşam bölümüne sıkı bir şekilde sabitlenmelidir.

Bununlar birlikte, masa kolayca sökülebilir şekilde tasarımlanabilir.

M2 SINIFI ARAÇLAR

 Sürücü dışında dokuzdan fazla oturma yerine sahip (M2>9+1). Azami ağırlığı 5 ton altı.

M3 SINIFI ARAÇLAR

Sürücü dışında dokuzdan fazla oturma yerine sahip (M3>9+1). Azami ağırlığı 5 ton üstü.

M2 ve M3 için geçerli alt sınıf;  Yolcu sayısı sürücü hariç 22’yi aşanlar;

Sınıf 1: Ayakta yolcu taşımak için ayrılmış alanlar vardır ve yolcu iniş binişleri sıkça yapılır. (Ör: Belediye otobüsleri, metrobüsler)

Sınıf 2: Esas olarak yolcuların oturarak taşınması amaçlanmıştır. Ancak yolcular, koridorda ve eğer bulunuyorsa 2 çift oturma yeri için ayrılan boşluğu aşmayacak bir alanda ayakta durabilir. (Bu sınıfa giren az sayıda araç mevcut)

Sınıf 3: Yolcuları tamamı oturma yerine sahip olmalıdır. Ayakta yolcu kabul edilmez. (Şehirlerarası otobüsler)

M2 ve M3 için geçerli alt sınıf; Yolcu sayısı sürücü hariç 22’yi aşmayanlar;

Sınıf A: Oturanların yanında ayakta yolcu alacak şekilde tasarlanmıştır ve ayaktai yolcular için donanımlar mevcuttur. (Ör: Dolmuşlar)

Sınıf B: Yolcuları tamamı oturma yerine sahip olmalıdır. (Ör: Okul servisleri)

M2 ve M3 ARAÇ SINIFLARI GÖVDE TİPLERİ

  CA:   Tek katlı araçlar,  Yolcular için ayrılan boşluğun tek bir seviyede veya birleştirilmiş üst üste iki seviye oluşturmayacak şekilde düzenlendiği araç.

  CB:   Çift katlı araçlar, 

  CC:   Tek katlı, körüklü araç

  CD:   Çift katlı, körüklü araç

  CE:   Alçak tabanlı, tek katlı araç

  CF:   Alçak tabanlı, çift katlı

  CG:   Alçak tabanlı, tek katlı, körüklü

  CH:   Alçak tabanlı, çift katlı, körüklü

  CI:   Üstü açık, tek katlı Kısmi tavanlı veya tavansız bir araç.

  CJ:   Üstü açık, çift katlı Üst katın tamamı veya bir kısmında tavan olmayan bir araç.

  CX:   Otobüs şasileri (Tamamlanmamış araç) Üstyapı ile tamamlanmak üzere tasarlanmış, sadece şasi raylı veya boru konstrüksiyonlu,  tahrik sistemli, akslı ulaşım operatörü ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş tamamlanmamış bir araç 

N SINIFI ARAÇLAR     

Öncelikli olarak yük taşıma amacıyla tasarımlanmış ve imal edilmiş motorlu araçlar.

N1: Azami yüklü ağırlığı 3,5 ton altı. (Ör: Pikaplar, Panelvanlar, açık ve kapalı kasa kamyonetler)

N2: Azami yüklü ağırlığı 3,5 ton – 12 ton arası. (Kamyonlar)

N3: Azami yüklu ağırlığı 12 ton üstü. (Kamyonlar)

N1, N2, N3 ARAÇ SINIFLARI GÖVDE TİPLERİ

  BA:  Kamyon Özellikle veya esas olarak malları taşımak için tasarımlanan ve imal edilen bir araç. Bu araç aynı zamanda bir römorku çekebilir.

  BB:  Van (Sürücü bölmesi ve yükleme alanı tek bir birimde olan kamyon) 

  BC:  Yarı römork çekici Özellikle veya esas olarak yarı römorkları çekmek için tasarımlanan ve imal edilen çekici bir araç.

  BD:  Römork çekici Özellikle yarı römork dışında kalan römorkları çekmek için tasarımlanan ve imal edilen çekici bir araç.

  BE:  Pick-up (Maksimum kütlesi 3,500kg’ı geçmeyen, oturma ve yükleme alanı tek bir bölmede yer almayan araç)

  BX:  Şasi kabin Üstyapı ile tamamlanmak üzere tasarlanmış, sadece kabinli (tam veya kısmi), şasi raylı, tahrik sitemli,  dingilli ulaşım operatör ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş tamamlanmamış bir araç.

KAMYON KAMYONET ÜST YAPI TADİLATI ARAÇ GÖVDE KODLARI

1. Platform,

2. Açık kasa

3. Kapalı kasa,

4. İç sıcaklığı korumak için donanıma sahip ve yalıtımlı duvarlardan oluşan şartlandırılmış gövde,

5. İç sıcaklığı korumak için donanıma sahip olmayan ve yalıtımlı duvarlardan oluşan şartlandırılmış gövde,

6. Perdeli/Brandalı

7. Değiştirilebilir üst yapı,

8. Konteyner taşıyıcı,

9. Kancalı kaldırıcı,

10. Damper,

11. Tanker,

12. Tehlikeli maddelerin taşınması için kullanılan tanker,

13. Canlı hayvan taşıyıcı,

14. Oto taşıyıcı,

15. Beton mikseri (Transmikser),

16. Beton pompası aracı,

17. Tomruk taşıyıcı,

18. Çöp toplama aracı,

19. Yol süpürme aracı, temizleyici ve kanal temizleyici,

20. Kompresör,

21. Tekne taşıyıcı,

22. Planör taşıyıcı,

23. Teşhir veya perakende satış amaçları için araçlar,

24. Kurtarma aracı,

25. Merdiven araç,

26. Vinç kamyon (Ek II’nin, Kısım A’sında tanımlandığı gibi bir seyyar vinç dışında),

27. Havada çalışma platformlu araç,

28. Kazıcı vinçli araç,

29. Alçak tabanlı römork,

30. Cam taşıyıcı,

31. İtfaiye aracı,

99. Bu listede yer almayan diğer üst yapılar.

G (Arazi tipi araçlar)

Kendi başına bir sınıf değildir ve bu özelliği taşıyan M ve N kategorisindeki araçların sonuna G işareti eklenir (Ör: M1G, N1G). Her 4×4 araç G harfi ile işaretlenmez ve farklı kriterlere sahip olması gerekir.

O SINIFI ARAÇLAR  (En az 4 tekerlekli, motorsuz yük taşıma amaçlı araçlar)

O1: 0.75 ton altı römorklar

O2: 0.75 ton – 3,5 ton arası römorklar

O3: 3,5 ton – 10 ton arası römorklar

O4: 10 ton üstü römorklar

DA , Yarı römork
Çekiciye veya dollye bağlanmak için ve çekici araç üzerinde veya dolly üzerine önemli bir düşey yük transfer etmek için  tasarımlanan ve imal edilen bir römork. Bir araç kombinasyonu için kullanılan kavrama, king pin ve bir beşinci tekerden oluşur.

DB ,Tam römork
En az iki dingili olan ve bunlardan en az biri dümenlenebilir dingil olan  bir römork:

a)  dikey hareket edebilen bir çekme cihazı ile donatılan (römorka göre) ve

b)  çekici araca statik düşey bir yük olarak 100 daN’dan daha az ileten.

DC, Merkezi dingilli römork
Römorkun maksimum kütlesine göre %10 u geçmeyen veya 1000 daN luk (hangisi daha az ise) küçük statik düşey bir yükün çekici araca iletildiği, dingil/dingilleri aracın ağırlık merkezine yakın konumlandırılmış (düzgün yüklendiğinde) bir römork.

DE ,Sabit çeki oklu römork
Yapımı nedeniyle  çekici araca 4000 daN’u geçmeyen bir statik yük ileten ve merkez dingil  römorku tanımını karşılamayan, çeki oku ile donatılmış bir dingil gruplu veya bir dingilli römork.Bir araç kombinasyonu için kullanılan kavrama, bir king pin ve bir beşinci tekerden oluşmamalıdır.

L SINIFI ARAÇLAR (2, 3 ve 4 tekerlekli mopet ve motosikletler)

L1e:  2 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen

L2e: 3 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen

L3e: 2 tekerlekli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen

L4e: 2 tekerlekli ve sepetli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen

L5e: 3 tekerlekli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen

L6e: 4 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen

L7e: 4 tekerlekli, yüksüz 400kg altı (yük taşıma amaçlılarda 550kg), motor gücü 15kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen

T SINIFI ARAÇLAR  (Tekerlekli traktörler)

T1: Maks. hızı 40km/s altı, sürücüye en yakın dingil iz genişliği 1,150mm’den az, yüksüz kütlesi 600kg üstü, alt açıklığı 1,000mm’den az

T2: Maks. hızı 40km/s altı, sürücüye en yakın dingil iz genişliği 1,150mm’den az, yüksüz kütlesi 600kg üstü, alt açıklığı 6,00mm’den az

T3: Maks. hızı 40km/s altı, yüksüz kütlesi 600kg altı

T4: Maks. hızı 40km/s altı, özel amaçlı (Üzüm asmaları gibi, yukarıya doğru büyüyen mamullerle çalışmak için tasarlanmış, ayrıca aşırı geniş ve aşırı dar traktörler)

T5: Maks. hızı 40km/s üstü

CANKURTARAN ARAÇ SINIFI M GÖVDE TİPİ SC :Hasta veya yaralı kişilerin taşınması için amaçlanmış ve bu tür amaç için özel teçhizatları olan M kategorisi bir araçtır.

RÖMORK KARAVAN ARAÇ SINIFI O ARAÇ GÖVDE TİPİ SE :ISO 3833:1977 standardı, 3.2.1.3 maddesinde tanımlandığı gibi O kategorisi bir araçtır.

SEYYAR VİNÇLER ARAÇ SINIFI N3 GÖVDE TİPİ SF :Kaldırma momenti 400 kNm’ye eşit veya daha fazla bir vinci bulunan ve yük taşımak amacıyla donatılmış olmayan N3 kategorisi bir araçtır.

ARAÇ SINIFLARI HANGİ KÖPRÜDEN GEÇER

1. SINIF ARAÇLAR :AKS aralığı (dingil mesafesi) 3.20 metre Altında olan Araçlar 1. Sınıf Araçlardır.

3. SINIF ARAÇLAR : AKS adedi (dingil sayısı) 3 tane olan her türlü araç 3. sınıf araçtır. Yolcu otobüsleri 3. sınıf araç kategorisine giriyor. 

4 SINIF ARAÇLAR : AKS adedi (dingil sayısı) 4 ve 5 adet olan her türlü araç 4.sınıf araçtır. Kamyonlar 4. sınıf araçlar arasında. 

5. SINIF ARAÇLAR : AKS adedi (dingil sayısı) 6 ve daha fazla olan araçlar 5. sınıf araçlardır. Tır ve dingil sayısı 6'dan fazla olan kamyonlar, treylerler buna uyuyor. 

6. SINIF ARAÇLAR  : Motosikletler 6.sınıf araçtır. (OGS alırken 1. sınıf olarak sayılırlar ve köprü - otoyollarda araç ücretinin yarısı kadar öderler)